علوم القرآن عند المفسرین (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب علوم
القرآن عند المفسرین توسط مرکز فرهنگ و معارف
قرآن نوشته شده است. کتاب پیرامون بعضی از مسائل مهم
علوم قرآن جمع و تالیف شده است.
در آن موضوعاتی همچون ن
زول قرآن -
جمع قرآن -
تحریف ناپذیری قرآن ناسخ و منسوخ ،
محکم و متشابه و تفسیر و مفسران مورد بحث قرار گرفته است. آنچه که در این کتاب وجود دارد در حقیقت مجموعه‌ای است از آراء دانشمندان علوم
قرآنی که پیرامون موضوعات مختلف علوم
قرآن مطالبی را در لابلای کتابهای تفسیری خود بیان نموده‌اند (و کتاب مستقلی در این زمینه ندارند) و مؤلفان کتاب سعی نموده‌اند این آراء و نظریات را جمع آوری کرده در یک مجموعه به چاپ برسانند- البته همانگونه که در مقدمه جلد سوم کتاب ذکر شده. در این کتاب فقط اقوال ذکر شده و درباره صحت نظریات و یا عدم صحت آن هیچگونه اظهار نظری نشده و آن را به عهده خواننده واگذار نموده‌اند
کتاب ۳ جلد است که جلد اول آن دارای ۴ فصل و جلد دوم آن دارای ۵ فصل و جلد سوم آن دارای ۲ فصل می‌باشد که فهرست موضوعات آن به شرح زیر است:
فصل اول: کلیاتی پیرامون
قرآن - مطالب این فصل عبارتند از:
اسماء و صفات قرآن خصوصیات قرآن در سنت - جامعیت
قرآن- عربی بودن
قرآن مجاز در
قرآن- حدوث
قرآن- ارتباط
قرآن با عترت- اصناف آیات
فصل دوم: نزول
قرآن شامل:وحی-
مراحل نزول قرآن - اسرار نزول دفعی و تدریجی
قرآن اولین
آیه نازل شده-
آخرین آیه نازل شده - معنای سوره- معنای آیه معنی کلمه و حرف- معنی حزب-
ملاک مکی و مدنی- ممیزات سوره‌های مکی از مدنی
سوره‌های مکی و مدنی - اسامی سوره‌های
قرآن-
فصل سوم: جمع
قرآن شامل:جمع
قرآن در
روایات - شکل خط و نقطه‌های
قرآن- حروفی که طبق قاعده نیستند ترتیب
سوره‌ها و آیات- تناسب سوره‌ها و آیات فصل چهارم: سلامت
قرآن از
تحریف فهرست موضوعات.
فصل اول: قراءات شامل:علم قراءات، وجوه اختلاف قرائتها- ثمره اختلاف قرائتها قرائت‌های مشهور- ضابطه و
ملاک قبول قرائتها- قرائت شاذ و مدرج آراء پیرامون تواتر قرائتها
فصل دوم: حدیث احرف سبعة شامل:
اهل سنت و احرف سبعة-
امامیه و احرف سبعة
فصل سوم: تلاوت: شامل:فضل تلاوت
قرآن- خواص تلاوت
قرآن- فضل تعلیم
قرآن فضل حفظ
قرآن- آداب تلاوت،
علم تجوید فصل چهارم: اعجاز
قرآن شامل:معنی اعجاز و شرائط آن، هر پیامبری باید
معجزه‌ای اقامه کند
اقسام معجزه - حکمت تنوع معجزه- وجوه اعجاز
قرآنفصل پنجم: ناسخ و منسوخ شامل:معنای نسخ- امکان نسخ- اقسام نسخ-
آیات ناسخ و منسوخ فهرست موضوعات
فصل اول: محکم و متشابه شامل:معنای محکم و متشابه-
قرآن دارای ظاهر و باطن است.حکمت وجود متشابه در
قرآن- آگاهان به تاویل متشابهات مصادیق محکم و متشابه در
قرآن.
فصل دوم: تفسیر و مفسران شامل:معنای تفسیر و تاویل- تفاوت بین تفسیر و تاویل- تفاوت بین ترجمه و تفسیر و تاویل آیا
قرآن را می‌توان ترجمه نمود؟ - حاجت به تفسیر- آیا تفسیر جایز است معنای
تفسیر به رای -
اقسام تفسیر - چیزهایی که یک مفسر به آن نیاز دارد فوائد اسباب نزول-
قصص قرآن - اسرائیلیات- طبقات مفسرین بهترین روش تفسیر
قرآن- مهمترین کتابهای تفسیری
۱- پیرامون موضوعات مطرح شده، سعی شده است آراء و نظریات دانشمندان علوم
قرآنی (اعم از
شیعه و
اهل سنت ) ارائه گردد. ۲- از کسانی نقل قول شده که پیرامون موضوعات علوم
قرآنی دارای کتاب مستقلی نیستند و در حقیقت مطالب از لابلای نوشته‌های آنان جمع آوری شده ۳- جلد دوم- فصل اول- در این فصل آراء و نظریات پیرامون تواتر قراءات بطور وسیع نقل شده است ۴- جلد دوم: فصل دوم: در این فصل ابتدا پیرامون حکمت اینکه
قرآن برای
عرب‌ها معجزه قرار داده شده بحث می‌کند و در ادامه اعجاز
قرآن را مورد بحث قرار می‌دهد که این مطلب گسترده‌ترین موضوع بحث جلد دوم کتاب است ۵- جلد اول- فصل چهارم- بحث سلامت
قرآن از تحریف در این فصل آراء دانشمندان علوم
قرآن را ارائه می‌نماید که در آن تحریف ناپذیری
قرآن اثبات شده است ۶- جلد سوم: فصل اول: محکم و متشابه- در این فصل، کلام مفصل و طولانی از راغب اصفهانی در کتاب جامع التفاسیر پیرامون مساله محکم و متشابه ذکر می‌نماید ۷- جلد سوم- در پایان این جلد ویژگیهای کتاب
تفسیر المیزان و همچنین منابعی را که مرحوم
علامه در تفسیر المیزان از آن استفاده نموده ذکر می‌نماید
کتاب ۳ جلد، متن آن عربی که جلد اول آن دارای ۶۰۰ و جلد دوم آن، ۷۱۱ صفحه و جلد سوم آن ۶۰۰ صفحه و مشخصات آن به قرار زیر است ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- چاپ آن: کامپیوتری ۳- جلد آن: گالینگو ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تیراژ: ۲ هزار نسخه ۶- تاریخ انتشار:
جلد اول: سال ۱۳۷۴ هجری شمسی جلد دوم: سال ۱۳۷۵ هجری شمسی جلد سوم: سال ۱۳۷۵ هجری شمسی ۷- چاپ و انتشار آن: توسط مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
حوزه علمیه قم ۸- دارای فهرست موضوعات کتاب، در پایان کتاب ۹- فهرست منابع در جلد اول ذکر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
