علاء بن سعید آل‌مهلب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علاء بن سعید مهلبی، از شخصیت‌های خاندان
آل‌مهلب می‌باشد؛ این
خاندان، خاندانی اصالتا ایرانی منسوب به
مهلّب بن ابی‌صُفره بوده، که در اوایل ظهور
اسلام برآمد و لااقل تا
سده ۷قمری/۱۳میلادی امیران، وزیران، شاعران و دانشمندانی از آن برخاستند.
علاء بن سعید مهلبی (۱۷۹ق/۷۹۵م)، در سال ۱۵۱ق/۷۶۸م از سوی
یزید بن حاتم امیر
افریقیه، در رأس سپاهی به کمک
مهلب بن یزید امیر زاب رفت که با ایوب الهواری می‌جنگید. علاء در این
جنگ ایوب را به سختی درهم شکست و بسیاری از کسان و یاران او را کشت.
اگرچه به نظر نمی‌رسد که وی از همان وقت
حکومت زاب را در دست گرفته باشد، ولی در سال ۱۷۷ق/۷۹۳م که
ابن جارود بر فضل بن روح امیرِ افریقیه شورید، وی امارت زاب داشت. در این میان
هارون‌الرشید،
هرثمة بن اعین و
یحیی بن موسی را برای مقابله با ابن جارود که فضل را کشته و بر قیروان چیره شده بود، به افریقیه فرستاد. ابن جارود که در خود یارای پایداری نمی‌دید، از یحیی بن موسی خواست به نزد او رود تا قیروان را تسلیم کند. اما علاء پیش‌دستی کرد و پس از خروج ابن جارود، وارد قیروان شد و گروهی از یاران او را کشت. ابن جارود به نزد هرثمة بن اعین گریخت و هرثمه نامه‌ای به هارون‌الرشید نوشت مبنی بر این‌که علاء بن سعید، ابن جارود را بر ضد خلیفه شورانیده است. با این‌همه، چون علاء ابن سعید در پی درخواست خلیفه به نزد او حاضر شد، عطایی گران یافت.
به نظر می‌رسد که وی سپس به
مصر رفته باشد، زیرا گفته‌اند که اندکی بعد در آن‌جا درگذشت.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل‌مهلب»، ج۲، ص۴۷۳.
