عصیان بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن کریم عصیانگری آشکار و بدون هیچ گونه پرده پوشی
بنی اسرائیل ، در برابر فرمانهای
تورات و
موسی علیه السلام و
آثاری که بر این عصیانگری مترتب شد را در آیات مختلف بیان می نماید.
قرآن کریم عصیانگری آشکار و بدون هیچ گونه پرده پوشی بنی اسرائیل، در برابر فرمانهای تورات و موسی علیه السلام را اینگونه توصیف می نماید: «واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل... • واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واسمعوا قالوا سمعنا وعصینا...» و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل
پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید، و نسبت به
پدر و
مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید، و به مردم نیک بگوئید،
نماز را بر پا دارید و
زکات بدهید سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما جز عده کمی سرپیچی کردید (و از وفای به پیمان خود) رویگردان شدید• (و نیز) از شما پیمان گرفتیم، و کوه
طور را بالای سر شما برافراشتیم (و به شما گفتیم) این دستوراتی را که به شما داده‌ایم محکم بگیرید و درست بشنوید، شما گفتید شنیدیم و مخالفت کردیم...
در این پیمان که بنی اسرائیل خود شاهد آن بودند و به آن
اقرار کردند این مطالب آمده است:
۱ -
توحید و پرستش خداوند یگانه، چنانکه نخستین
آیه می‌گوید: بیاد آورید زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم جز الله خداوند یگانه را پرستش نکنید، و در برابر هیچ بتی سر تعظیم فرود نیاورید «و اذ اخذنا میثاق بنی اسرائیل لا تعبدون الا الله».
۲ -و نسبت به پدر و مادر
نیکی کنید «و بالوالدین احسانا».
۳ -نسبت به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان نیز به نیکی رفتار نمائید «و ذی القربی و الیتامی و المساکین».
۴ -و با سخنان نیکو با مردم سخن گوئید «و قولوا للناس حسنا».
۵ -نماز را بر پا دارید و در همه حال به خدا توجه داشته باشید «و اقیموا الصلوة».
۶ -در ادای زکات و حق محرومان، کوتاهی روا مدارید «و آتواالزکاة». اما شما جز گروه اندکی سرپیچی کردید، و از وفای به پیمان خود، رویگردان شدید «ثم تولیتم الا قلیلا منکم و انتم معرضون».
۷ -و به یاد آرید هنگامی که از شما پیمان گرفتیم
خون یکدیگر را نریزید «و اذ اخذنا میثاقکم لا تسفکون دمائکم».
۸ -یکدیگر را از خانه‌ها و کاشانه‌های خود بیرون نکنید «و لا تخرجون انفسکم من دیارکم».
۹ -چنانچه کسی در ضمن
جنگ از شما
اسیر شد، همه برای
آزادی او کمک کنید،
فدیه دهید و او را آزاد سازید (این ماده از پیمان از جمله «افتؤ منون ببعض الکتاب و تکفرون ببعض» که بعدا خواهد آمد استفاده می‌شود).
قرآن
سند دیگری بر بطلان این ادعای آنها ذکر کرده مساءله پیمان کوه طور را به میان می‌کشد و می‌گوید: ((ما از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سرتان قرار دادیم و به شما گفتیم دستوراتی را که می‌دهیم محکم بگیرید و درست بشنوید اما آنها گفتند شنیدیم و مخالفت کردیم)).
آری
شرک و دنیا پرستی که نمونه آن
عشق به گوساله طلائی سامری بود در
تار و پود قلبشان نفوذ کرد، و در سراسر وجودشان
ریشه دواند، و به همین دلیل خدا را فراموش کردند. شگفتا! این چگونه ایمانی است که هم با کشتن پیامبران خدا می‌سازد و هم گوساله پرستی را اجازه می‌دهد، و هم میثاقهای محکم الهی را به دست فراموشی می‌سپرد؟!
عصیان مردم ایله، (گروهی از بنی اسرائیل) در برابر حکم خدا در مورد
شنبه چنین بوده است: «لعن الذین کفروا من بنی اسرءیل علی لسان داود وعیسی ابن مریم ذلک بما عصوا...» آنها که از بنی اسرائیل
کافر شدند بر زبان
داود و
عیسی بن مریم لعن (و
نفرین ) شدند، این بخاطر آن بود که
گناه می‌کردند و تجاوز می‌نمودند.
امام باقر علیه‌السّلام فرمودند: مردم
ایله به علت عدم رعایت حکم شنبه، مورد
لعن داود علیه‌السّلام قرار گرفتند.
بنی اسرائیل از فرمان موسی علیه السلام، برای ورود به
بیت المقدس عصیان ورزیدند: «یـقوم ادخلوا الارض المقدسة التی کتب الله لکم و لاترتدوا علی ادبارکم فتنقلبوا خـسرین• قالوا یـموسی انا لن ندخلهآ ابدا ما داموا فیها فاذهب انت وربک فقـتلا انا هـهنا قـعدون» ای قوم! به
سرزمین مقدسی که خداوند برای شما مقرر داشته وارد شوید و به پشت سر خود باز نگردید (و عقب نشینی نکنید) که زیانکار خواهید شد• بنی اسرائیل) گفتند‌ای موسی تا آنها در آنجا هستند ما هرگز وارد آن نخواهیم شد، تو و پروردگارت بروید و (با آنان) جنگ کنید، ما همینجا نشسته‌ایم!.
در این آیه موسی به بنی اسرائیل دستور داده که داخل در سرزمین مقدس شوند و خود آن جناب از وضع آنان پیش بینی کرده بود که از این دستور
تمرد خواهند کرد و رفتن به آن سرزمین را نخواهند پذیرفت، به همین جهت
امر خود را تاکید کرد به اینکه مبادا سرپیچی کنید، و دوباره به دوران سابق خود برگردید که اگر چنین کنید زیانکار خواهید شد، دلیل بر اینکه آن جناب چنین استنباطی داشته این است که وقتی بنی اسرائیل دستور آن جناب را رد کردند، موسی علیه‌السّلام آنان را به وصف فاسقین توصیف کرد، و اگر بنی اسرائیل مردم درستی بودند و سابقه نافرمانی و تمرد نداشتند و تنها این یک دستور موسی را تمرد کرده بودند، اطلاق فاسق که
اسم فاعل است و
ثبات و
دوام را می‌رساند بر آنان درست نبود، و می‌بایست فرموده باشد: ( (فافرق بینی و بین الذین فسقوا) ) خدایا بین من و مردمی که مرتکب
فسق شدند جدائی بینداز.
اما
بنی اسرائیل در برابر این پیشنهاد موسی - همانطور که روش افراد ضعیف و ترسو و بی اطلاع است که مایلند همه پیروزیها در سایه تصادفها و یا معجزات برای آنها فراهم شود و به اصطلاح لقمه را بگیرند و در دهانشان بگذارند به او گفتند: ای موسی! تو که میدانی در این سرزمین جمعیتی
جبار و زورمند زندگی می‌کنند و ما هرگز در آن گام نخواهیم گذاشت تا آنها این سرزمین را تخلیه کرده و بیرون روند، هنگامی که آنها خارج شوند ما فرمان تو را اطاعت خواهیم کرد و
گام در این سرزمین مقدس خواهیم گذاشت.
گرفتاری بنی اسرائیل به
ذلت و خواری، اثر
عصیان آنان بوده است: «واذ استسقی موسی لقومه... • واذ قلتم یـموسی لن نصبر علی طعام وحد... و ضربت علیهم الذلة... ذلک بما عصوا...» و (بخاطر بیاور) زمانی را که موسی برای قوم خویش طلب
آب کرد... • ... خداوند (مهر)
ذلت و نیاز بر پیشانی آنها زد ...اینها به خاطر آن بود که گناهکار و سرکش و متجاوز بودند. (برداشت، بنا بر این
احتمال است که مشارالیه «ذلک» ضرب
ذلت و... باشد.
عصیانگری بنی اسرائیل، باعث گرفتاری به
غضب الهی بوده است: «واذ قلتم یـموسی... وباءو بغضب من الله... ذلک بما عصوا...» و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: ای موسی هرگز حاضر نیستیم به یک نوع
غذا اکتفا کنیم، از خدای خود بخواه که از آنچه از
زمین می‌روید، از سبزیجات خیار،
سیر ،
عدس ، و
پیاز برای ما برویاند، موسی گفت: آیا غذای پستتر انتخاب می‌نمائید (اکنون که چنین است بکوشید از این بیابان) وارد شهری شوید، زیرا هر چه خواستید در آنجا هست. خداوند (مهر)
ذلت و نیاز بر پیشانی آنها زد و مجددا گرفتار غضب پروردگار شدند، چرا که آنها نسبت به آیات الهی کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند، اینها به خاطر آن بود که گناهکار و سرکش و متجاوز بودند.
عصیانگری بنی اسرائیل، زمینه ساز گرفتاری آنان به
فقر و مسکنت بوده است: «واذ قلتم یـموسی لن نصبر علی طعام وحد... و ضربت علیهم الذلة والمسکنة... ذلک بما عصوا...» و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: ای موسی هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم، از خدای خود بخواه که از آنچه از زمین می‌روید، از سبزیجات خیار، سیر، عدس، و پیاز برای ما برویاند، موسی گفت: آیا غذای پستتر انتخاب می‌نمائید (اکنون که چنین است بکوشید از این
بیابان ) وارد شهری شوید، زیرا هر چه خواستید در آنجا هست. خداوند (مهر)
ذلت و
نیاز بر پیشانی آنها زد و مجددا گرفتار غضب پروردگار شدند، چرا که آنها نسبت به آیات الهی
کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند، اینها به خاطر آن بود که گناهکار و سرکش و متجاوز بودند.
سپس
قرآن اضافه می‌کند: خداوند مهر
ذلت و فقر را بر پیشانی آنها زد و بار دیگر به غضب الهی گرفتار شدند، این به خاطر آن بود که آنها آیات الهی را انکار می‌کردند و پیامبران را بنا حق می‌کشتند، و این به خاطر آن بود که آنها
گناه می‌کردند و تعدی و
تجاوز داشتند.
کشتن پیامبران به دست بنی اسرائیل، پیامد عصیانگری آنان بوده است: «واذ قلتم یـموسی لن نصبر علی طعام وحد... و یقتلون النبیین بغیر الحق ذلک بما عصوا...» و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: ای موسی هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم، از خدای خود بخواه که از آنچه از زمین می‌روید، از سبزیجات خیار، سیر، عدس، و پیاز برای ما برویاند، موسی گفت: آیا غذای پستتر انتخاب می‌نمائید (اکنون که چنین است بکوشید از این بیابان) وارد شهری شوید، زیرا هر چه خواستید در آنجا هست. خداوند (مهر)
ذلت و نیاز بر پیشانی آنها زد و مجددا گرفتار غضب پروردگار شدند، چرا که آنها نسبت به آیات الهی کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند، اینها به خاطر آن بود که گناهکار و سرکش و متجاوز بودند.
کفر به آیات الهی، پیامد
روح عصیانگر بنی اسرائیل بوده است: «واذ قلتم یـموسی... ذلک بانهم کانوا یکفرون بـایـت الله ویقتلون النبیین بغیر الحق ذلک بما عصوا...» و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: ای موسی هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم، از خدای خود بخواه که از آنچه از زمین می‌روید، از
سبزیجات خیار، سیر، عدس، و پیاز برای ما برویاند، موسی گفت: آیا غذای پستتر انتخاب می‌نمائید (اکنون که چنین است بکوشید از این بیابان) وارد شهری شوید، زیرا هر چه خواستید در آنجا هست. خداوند (مهر)
ذلت و نیاز بر پیشانی آنها زد و مجددا گرفتار غضب پروردگار شدند، چرا که آنها نسبت به آیات الهی کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند، اینها به خاطر آن بود که گناهکار و سرکش و متجاوز بودند.
از
آیه فوق استفاده می‌شود که آنها به دو جهت گرفتار خواری و
ذلت شدند: یکی برای
کفر و سرپیچی از دستورات خدا، و انحراف از
توحید به سوی شرک. دیگر اینکه مردان حق و فرستادگان خدا را می‌کشتند، این سنگدلی و
قساوت و بی اعتنائی به قوانین الهی، بلکه تمام قوانین انسانی که حتی امروزنیز به روشنی در میان گروهی از یهود ادامه دارد، مایه آن
ذلت و بدبختی شد.
گرفتاری بنی اسرائیل به لعنت داود و عیسی علیهما السلام، برخاسته از عصیان پیشگی آنان بوده است: «لعن الذین کفروا من بنی اسرءیل علی لسان داود وعیسی ابن مریم ذلک بما عصوا...» آنها که از بنی اسرائیل کافر شدند بر زبان داود و عیسی بن مریم لعن (و نفرین) شدند، این بخاطر آن بود که گناه می‌کردند و تجاوز می‌نمودند.
این آیه،
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را خبر می‌دهد به اینکه آنان که از
اهل کتاب کفر ورزیدند، به زبان انبیای خود لعنت شدند، در عین حال تعریض به همانها هم هست که این لعنت بی جهت نبوده بلکه در اثر نافرمانی و تجاوزشان بوده است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۸۰، برگرفته از مقاله «عصیان بنی اسرائیل».
