عزّت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عزّت:(أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ) «عزّت» در اصل نقطه مقابل «ذلّت» است، و در اينجا به معناى غرور و «نخوت» مى‌باشد؛ ولى «
راغب» در «
مفردات»، اين واژه را به معناى قدرت شكست‌ناپذير تفسير كرده و مى‌گويد: گاهى مجازاً به معناى غرور و نخوت نكوهيده آمده است.
به گفته «راغب» در «مفردات» در اصل، آن حالتى است كه انسان را مقاوم و شكست‌ناپذير مى‌سازد.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با عزّت:
(وَ إِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ) (و هنگامى كه به آنها گفته شود: «از
خدا بترسيد!» لجاجت و تعصب، آنها را به
گناه مى‌كشاند.
آتش دوزخ براى آنان كافى است؛ و چه بدجايگاهى است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:مفاد كلمه عزت معروف است و معناى كلمه مهاد فرش و هر گستردنى است، و از ظاهر كلام بر مى‌آيد كه كلمه
(بالاثم) متعلق به
(العزة) است و معناى آيه اين است: او وقتى مامور به تقوا مى‌شود و كسى نصيحتش مى‌كند كه از خدا بترس، در اثر آن عزتى كه با اثم و نفاق كسب كرده، و دل خود را بيمار ساخته، دچار نخوت و غرور مى‌شود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَ الَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَ مَكْرُ أُوْلَئِكَ هُوَ يَبُورُ) (كسى كه خواهان عزّت و توانايى است بايد از خدا بخواهد؛ چرا كه تمام عزّت و توانايى براى خداست؛ سخنان پاكيزه به سوى او صعود مى‌كند، و عمل صالح را بالا مى‌برد؛ و آنها كه نقشه‌هاى بد مى‌كشند،
عذاب سختى براى آنهاست و مكر و توطئه آنان نابود مى‌شود و به جايى نمى‌رسد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب در كتاب مفردات گفته: كلمه عزت به معناى آن حالتى است كه نمى‌گذارد
انسان شكست بخورد، و مغلوب واقع شود، و از همين قبيل است كه مى‌گويند: أرض عزاز- زمينى سخت و در قرآن فرموده:
(أَ يَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً) پس صلابت، اصل در معناى عزت است، چيزى كه هست از باب توسعه در استعمال، به كسى هم كه قاهر است و مقهور نمى‌شود.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عزّت»، ص۳۷۹.
