عروج به آسمان‌ها (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله
آیات مرتبط به عروج و بالا رفتن از آسمان‌ها معرفی می‌شوند.
عروج پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به
آسمان:
«و هو بالأفق الأعلى• ثمّ دنا فتدلّى؛
در حالي كه در افق اعلي قرار داشت. سپس نزديكتر و نزديكتر شد.»
مقصود از «افق أعلى» طبق نظر مفسران، ناحيه شرقى آسمان، و منظور از آن،
معراج پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است. اين برداشت مبتنى بر اين است كه مرجع ضمير «هو» پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله باشد.
درخواست
مشرکان از
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله براى عروج آن حضرت به آسمان:
«و قالوا لن نؤمن لك ...• ... أو ترقى فى السّماء ...؛
و گفتند ما هرگز به تو
ایمان نمی‌آوريم ... يا به آسمان بالا روی ....»
خدا، آگاه از بالا روندگان به آسمان:
«يعلم ... ما ينزل من السّماء و ما يعرج فيها ...؛
مي‌داند ... و آنچه از آسمان نازل مي‌گردد و آنچه به آسمان بالا مي‌رود....»
عروج به آسمان، امرى بس مشكل:
«... كأنّما يصّعّد فى السّماء ...؛
... چنانكه گويى به زحمت در آسمان بالا مى رود....»
اعتقاد به معراج
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از امور مورد اتفاق میان مسلمانان است، براساس مفاد آیه نخست سوره اسراء و آیات نخست سوره نجم، آن حضرت در شبی به سیر معنوی رفت و حقایقی از عالم معنا را درک کرد در تبیین حقیقت معراج اختلاف است. معنای معروف و معهود آن است که سیر شبانه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از مسجدالحرام به مسجد اقصی و عروج به عوالم بالا جسمانی بوده است؛ اما برخی به مشکل بودن عروج جسمانی قائل شد و بر این باورند که معراج در خواب واقع شده یا حالت روحانی داشته است برخی فلاسفه با رویکرد فلسفی معراج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را معراج فکری و عروج عقلی تلقی کرده‌اند.
امام خمینی با تاکید بر جسمانی بودن معراج و این‌که بدون اثبات تجرد نفس نمی‌توان به آسانی معراج جسمانی را اثبات کرد، معتقد است معنای جسمانی بودن معراج این است که روح مجرد تام پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که خواست تمام عوالم را سیر کند، جسم آن حضرت مجذوب روح شریف ایشان شد به تبعیت و جذبه آن روح، معراج جسمانی اتفاق افتاد.
طبق این اصل منظور از معراج این نیست که جسمانیات عالم اجسام علوی و کرات جسمانی را ببیند و مشکل بودن عروج در این زمینه نیست؛ بلکه معراج نظر به عوالم مجرد و عقول قادسه بوده است و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از عالم ماده به عالم عقل رفته سپس از عالم عقل و مقام جبرئیل نیز عبور کرده به افق احدیت جذب شده و از
عالم مُلک و ملکوت و جبروت و لاهوت عبور کرد.
به اعتقاد امام خمینی معراج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) عروج به معراج قرب و افق قدس و محفل اُنس به قِدم
عبودیت و فقر می‌باشد که با رفع غبار انانیت محقق می‌شود. ایشان نهایت قرب فرائض را غایت معراج صعودی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌داند که برای هیچ‌یک از انبیای الهی حاصل نشده است.
راهیابی به آسمان‌ها (قرآن)،
نفوذ به آسمان‌ها (قرآن).
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۴۵، برگرفته از مقاله «عروج به آسمان‌ها». •
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
