عرصه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَرصِه (به فتح عین و کسر صاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای میدان و حیاط است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
هاشم بن عتبه از این واژه استفاده نموده است.
عَرصِه به معنای میدان و حیاط آمده است. (اصل آن زمین خالی میان خانه‌هاست.)
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره هاشم بن عتبه که می‌خواست او را حاکم
مصر گرداند فرموده است:
«وَلَوْ وَلَّيْتُهُ ِيَّاهَا لَما خَلَّى لَهُمُ الْعَرْصَةَ.» «اگر او را والی مصر می‌کردم، میدان را برای شورشیان خالی نمی‌کرد.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره
کعبه فرموده:
«وَلَوْ أَرَادَ سُبْحَانَهُ أَنْ يَضَعَ بَيْتَهُ الْحَرَامَ... وَعِرَاص مُغْدِقَة... لَخَفَّفَ ذلِكَ مُضَارَعَةَ الشَّكِّ فِي الصُّدُورِ» (اگر
خداوند خانه محترمش و محل‌هاى انجام وظايف
حج را در ميان باغ‌ها و نهرها و سرزمين‌هاى هموار و پردرخت و پر ثمر، مناطقى آباد و داراى خانه و كاخ‌هاى بسيار و آبادی‌هاى به هم پيوسته، در ميان گندم زارها و باغ‌هاى خرّم و پرگل و گياه، در ميان بستان‌هاى زيبا و پر طراوت و پر آب، در وسط باغستانى بهجت‌زا و جاده‌هاى آباد قرار مى‌داد، به همان نسبت كه
آزمایش و امتحان ساده‌تر بود پاداش و جزا نيز كمتر بود.)
(شرح‌های خطبه:
) عراص جمع عرصه است مانند عرصات. «مغدقه» پر باران یعنی بقعه‌های پرباران.
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عرصه»، ج۲، ص۷۱۱.
