عدل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عدل:(ذَوا عَدْلٍ مِّنْكُمْ) منظور از
«عدل» در
سوره مائده همان عدالت به معناى پرهيز از گناه كبيره و مانند آن است، ولى اين احتمال در معناى آيه نيز هست كه مراد از عدالت، «امانت در امور مالى» و عدم خيانت باشد، مگر اين كه با دلایل ديگر ثابت شود كه شرائط بيشترى در چنين شاهدى لازم است.
«عدل» در
سوره انعام به معناى «معادل» و چيزى است كه به عنوان جبران كار خلاف داده مى‌شود، تا طرف آزاد گردد؛ در حقيقت معناى آن شبيه «غرامت، جريمه و فديه» است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با عدل:
(يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلاَةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لاَ نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَ لَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَ لاَ نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الآثِمِينَ) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، در موقع وصيّت بايد از ميان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد؛ يا اگر مسافرت كرديد، و مصيبت مرگ شما فرا رسيد، و در آن جا مسلمانى نيافتيد، دو نفر از غير خودتان را به گواهى بطلبيد. و اگر به هنگام اداى شهادت، در راستگويى آنها شک كرديد، آنها را بعد از
نماز نگاه مى‌داريد تا سوگند ياد كنند كه: «ما حاضر نيستيم حق را به چيزى بفروشيم، هر چند درمورد خويشاوندان ما باشد؛ و شهادت الهى را كتمان نمى‌كنيم، كه در اين صورت، از گناهكاران خواهيم بود».)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معنى عدل همان استقامت است، و مقام خود قرينه است بر اينكه مراد از اين استقامت، استقامت در امر دين است، به همين جهت بايد گفت مراد از كلمه كم در منكم مسلمين، و مراد از غيركم، غير مسلمين هستند نه اينكه مراد خويشان و غير خويشان باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ ذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ دِينَهُمْ لَعِبًا وَ لَهْوًا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَ ذَكِّرْ بِهِ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللّهِ وَلِيٌّ وَ لاَ شَفِيعٌ وَ إِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لاَّ يُؤْخَذْ مِنْهَا أُوْلَئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ) (و رها كن كسانى را كه آيين فطرى خود را بازيچه و سرگرمى قرار دادند، و زندگى دنيا، آنها را مغرور ساخته؛ و با اين
قرآن، به آنها يادآورى كن، تا گرفتار عواقب شوم اعمال خود نشوند؛ و در
قیامت جز خدا، نه ياورى دارند، و نه شفاعت كننده‌اى؛ و چنين كسانى هر گونه عوضى بپردازند، از آنها پذيرفته نخواهد شد. آنها كسانى هستند كه به سبب اعمالى كه انجام داده‌اند گرفتار شده‌اند؛ نوشابه‌اى از آب سوزان و عذاب دردناكى براى آنهاست؛ به سزاى اين كه كفر مى‌ورزيدند و
آیات الهی را انكار مى‌كردند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مردم را با
قرآن انذار كن و آنان را از اينكه در اثر گناه محروم از ثواب شوند، و يا از اينكه تسليم عقاب گردند بر حذر بدار، و خبردارشان كن كه جز خداى تعالى ولى و شفيعى ندارند، و براى خلاصى از عقاب هر چه را هم كه بدهند، از آنان قبول نمى‌شود، زيرا كه روز قيامت روز پاداش اعمال است، نه روز خريد و فروش.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عدل»، ص۳۷۵.
