عداوت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از اقسام
اخلاق رذیله که خود منشاء بسیاری از صفات ناپسند و زشت است
کینه‌توزی و عداوت می‌باشد.
عداوت و دشمنی بر دو قسم است: زیرا که هر که عداوت کسی را در
دل دارد یا آن را در دل پنهان می‌کند و انتظار
زمان فرصت را می‌کشد، یا علانیه و آشکار در صدد
ایذا و
اذیت آن شخصی است که او را دشمن دارد، و
اظهار عداوت او را می‌کند.
قسم اول: را «
حقد و
کینه» گویند، که عبارت است از: پنهان کردن عداوت شخصی در دل.
قسم دوم: را «عداوت» نامند.
عداوت ثمره حقد و
کینه است، زیرا که، چون
کینه قوت گرفت و عداوت شدید گردید، خزانه دل از محافظت آن عاجز، و پرده از روی کاربر می‌دارد.
حقد و
کینه از ثمرات
غضب است، زیرا که، چون آدمی بر دیگری
خشم گیردو به جهت
عجز از
انتقام یا مصلحتی دیگر آن وقت اظهار غضب نکند و خشم خود رافرو برد و در دل خود پنهان سازد
کینه حاصل می‌شود. و هر یک از این دو قسم از صفات مهلکه و
اخلاق رذیله است.
از
اخبار مستفاد می‌شود که،
مؤمن کینه‌توز نیست. و در غالب اوقات صفات مهلکه دیگر نیز از
کینه و عداوت متولد می‌گردد، چون
حسد و
غیبت و
دروغ و
بهتان و
شماتت و اظهار
عیب و دوری و ایذاء و سخریت و
استهزاء و غیر اینها از آفات و اعمال محرمه که
دنیا و
دین آدمی را فاسد می‌سازد. و اگر
فرض شود که هیچ یک از اینها حاصل نشود همان خود بغض و عداوت او از امراضی است که
نفس قدسی را بیمار، و همیشه
روح از آن متالم و در آزار است. آدمی را از بساط قرب الهی دور، و از مرافقت ساکنان عالم قدس مهجور می‌گرداند. و صاحب خود را منع می‌کند از آنچه شیوه اهل
ایمان و شیمه اخیار و نیکان است، و از بشاشت وشکفتگی و مهربانی و فروتنی و مرافقت و همنشینی نسبت به کسی که
کینه او را در دل دارد. و خود را از اعانت و قضاء حوائج او باز می‌دارد. و هر یک از اینها درجه‌ای از دین را کم می‌کند و پرده میان آدمی و میان بار یافتگان بزم تقرب می‌گردد. و از این جهت است که در اخبار و آثار مذمت بی شمار در خصوص عداوت و دشمنی وارد شده است. حتی اینکه
حضرت پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند که: «هیچ وقتی
جبرئیل (علیه‌السّلام) به نزد من نیامد مگر این که گفت: ای محمد! از عداوت و دشمنی مردم احتراز کن».
و فرمودند که: «جبرئیل هرگز در هیچ امری این قدر به من
وصیت نکرد که در خصوص عداوت مردم».
و
حضرت صادق (علیه‌السّلام) فرمودند که: «هر که تخم عداوت بکارد همان را که کاشته است درو می‌کند».
پایگاه اطلاع رسانی حوزه، برگرفته از مقاله «عداوت و دشمنی».
