• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالله بن قاسم لخمی‌حریری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حریری، عبداللّه بن قاسم ‌بن عبداللّه ‌بن محمدبن خلف لخمی، کنیه‌اش ابومحمد، محدّث ، نسب‌شناس و شرح‌حال‌نویس اندلسی سده ششم است.


به گفته ابن‌ابّار،
[۱] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
وی به حرّار نیز معروف بود.

حریری در ۱۲ شعبان یا رجب ۵۹۱ در جزیره شَقْر، در اشبیلیه اندلس ، به ‌ دنیا آمد.
[۲] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۳] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.


وی از علمای بسیاری از جمله از عبدالرحمان‌بن علی زُهری، ابوالحسین (ابوالحسن) بن عظیمه، أبی عمربن عات، ابی‌محمد زهری، ابی‌الولیدبن عفیر، و ابی‌العباس نباتی حدیث شنید و روایت نقل کرد.
[۴] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۵] ابن‌زبیر، کتاب صلة الصلة، ج۱، ص۱۴۶، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
[۶] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.

وی نام شیوخ خویش را، که بیش از دویست تن بوده‌اند، در کتاب الدرر و الفرائد فی نُخَب الأحادیث و تُحف الفوائد فهرست کرده است.
[۷] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.


حریری به علم روایت و نقل و ضبط احادیث توجه بسیار داشت
[۸] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۹] ابن‌ابّار، کتاب صلة الصلة، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
[۱۰] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۱۴۶، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
[۱۱] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ص۲۷۳؛ چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
وی، به گفته خودش، سه بار کتاب مُوَطَّأ مالک‌بن انس را که در آن روزگار در سرزمینهای مغرب اسلامی رواج بسیار داشته، از ابن‌بقی شنیده و کتاب صحیح بخاری را از عبدالرحمان‌بن علی زُهْری فراگرفته است.
[۱۲] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۱۳] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.


از جمله آثار اوست: حدیقةالانوار فی معرفة الانساب که ذیلی بر کتاب اقتباس الانوار و التماس الأَزهار رُشاطی، در انساب ، است؛ و المنهج الرّضی فی الجمع بین کتابَیْ ابن‌بَشکوال و ابن‌الفَرَضی، در شرح احوال بزرگان اندلس.
[۱۴] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲ـ۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۱۵] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
[۱۶] صفدی، ج۱۷، ص۴۰۶.

حریری حافظه‌ای قوی، بهره‌ای در شاعری، و خط بسیار خوشی داشت که در آن از ابن خَیر اشبیلی پیروی می‌کرد.
[۱۷] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۱۸] ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲ـ۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۱۹] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.


حریری در شوال یا ذیقعده ۶۴۵ و به روایتی در آغاز ۶۴۶ در اشبیلیه، که در آن زمان در محاصره سپاهیان مسیحی بود، وفات یافت.
[۲۰] التکملة لکتاب الصلة، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
[۲۱] ابن‌زبیر، کتاب صلة الصلة، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
[۲۲] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳ـ۲۷۴، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
[۲۳] صفدی، ج۱۷، ص۴۰۶.


(۱) ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
(۲) ابن‌زبیر، کتاب صلة الصلة، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
(۳) محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
(۴) صفدی.

۱. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۲. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۳. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۴. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۵. ↑ ابن‌زبیر، کتاب صلة الصلة، ج۱، ص۱۴۶، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
۶. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۷. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۸. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۹. ↑ ابن‌ابّار، کتاب صلة الصلة، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
۱۰. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۱۴۶، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۱۱. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ص۲۷۳؛ چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۱۲. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۱۳. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۱۴. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲ـ۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۱۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۱۶. ↑ صفدی، ج۱۷، ص۴۰۶.
۱۷. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۱۸. ↑ ابن‌ابّار، التکملة لکتاب الصلة، ج۲، ص۹۰۲ـ۹۰۳، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۱۹. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۲۰. ↑ التکملة لکتاب الصلة، چاپ عزت عطار حسینی، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۵.
۲۱. ↑ ابن‌زبیر، کتاب صلة الصلة، قسم ۳، چاپ عبدالسلام هراس و سعید اعراب، (مراکش) ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
۲۲. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۲۷۳ـ۲۷۴، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۴۱ـ۶۵۰ه، بیروت ۱۴۱۹/ ۱۹۹۸.
۲۳. ↑ صفدی، ج۱۷، ص۴۰۶.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالله بن قاسم لخمی‌حریری»، شماره۶۰۳۵.    




جعبه ابزار