• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالرحمان بن اخی اصمعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابومحمد (ابوالحسن) عبدالرحمان بن عبدالله اصمعی بغدادی (زنده در حدود ۲۵۰ هـ)، معروف به عبدالرحمان بن اخی اصمعی، از محدثان اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود.


ابومحمد (ابوالحسن) عبدالرحمان بن عبدالله بن قریب اصمعی بغدادی، از زیست‌نامه وی خبری در دست نیست، جز این‌که می‌توان گفت وی حدود ۲۵۰هـ در قید حیات بوده، زیرا او از ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ (م ۲۵۰ یا ۲۵۵ هـ) روایت کرده است.
[۱] مقدسی، محمّد بن احمد، احسن التقاسیم، ص۳۳.    
اما بیشترین روایات او از عمویش ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک اصمعی (م۲۱۶ هـ) است
[۲] مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص۱۲۳.    
[۳] سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۳۱.    
[۴] سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۶۳.    
[۵] سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۹۹.    
و در بسیاری از منابع نیز از او به عنوان عبدالرحمان بن اخی اصمعی (عبدالرحمان پسر برادر اصمعی) یاد می‌شود.
[۶] ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۲۲.    
[۷] ابوشیخ اصفهانی، عبدالله بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان، ج۳، ص۱۹۰.    
وی همچنین از سفیان بن عُیینه
[۸] سید بن طاووس، علی بن موسی، فتح الابواب، ص۱۷۰.    
[۹] محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۲۵.    
(م۱۹۸ هـ)، ابوعاصم،
[۱۰] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۸۱.    
عبدالنعیم
[۱۱] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۷، ص۱۰۵.    
و عُتبی
[۱۲] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۳۸، ص۲۷۱.    
روایت کرده است.
محمد بن سالم کوفی،
[۱۳] ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۲۲.    
ابراهیم بن اورمه اصفهانی،
[۱۴] ابوشیخ اصفهانی، عبدالله بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان، ج۳، ص۱۹۰.    
اسحاق بن ابراهیم،
[۱۵] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۸۱.    
عبدالله بن مسلم معروف به ابن‌قتیبه (م ۲۷۶ هـ)،
[۱۶] ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۴۴۰-۴۵۱.    
‌ هاشم بن محمد بن‌ هارون خزاعی، ابوعلی سهل بن عبدان، یحیی بن زکریا طائی سمعانی، ابوبکر بن ابی‌الدنیا،
[۱۷] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۷، ص۷۰.    
[۱۸] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۲، ص۱۵۲.    
[۱۹] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۱۰۶.    
[۲۰] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۷، ص۱۰۵.    
ابوبکر بن درید،
[۲۱] سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۳۷۸.
[۲۲] تنوخی، محسن بن علی، الفرج بعد الشدة، ج۳، ص۱۵۵.    
آمدی
[۲۳] سید بن طاووس، علی بن موسی، فتح الابواب، ص۱۷۰.    
[۲۴] محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۲۵.    
و پدر حمّاد بن اسحاق
[۲۵] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۲، ص۱۸۹.
نیز از او روایت کرده‌اند.

ابن‌ندیم عبدالرحمان اصمعی را موثق دانسته و کتاب معانی الشعر را اثر او می‌داند.
[۲۶] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۷۹.    
[۲۷] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۵۰۷.    
[۲۸] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۵۱۲.    
[۲۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۸.    
گویا کتابی به نام النوادر هم داشته است.
[۳۰] ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۷، ص۶۲.    


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۳۱] بغدادی، عبدالقادر، خزانة الادب، ج۳، ص۱۲۱.    
[۳۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۸۲.    
[۳۳] سزگين، محمد فؤاد، سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۹۴.
[۳۴] ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۰۴.    
[۳۵] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۶، ص۵۷.
[۳۶] متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمّال، ج۶، ص۵۶۶.


۱. ↑ مقدسی، محمّد بن احمد، احسن التقاسیم، ص۳۳.    
۲. ↑ مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، ص۱۲۳.    
۳. ↑ سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۳۱.    
۴. ↑ سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۶۳.    
۵. ↑ سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۴۹۹.    
۶. ↑ ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۲۲.    
۷. ↑ ابوشیخ اصفهانی، عبدالله بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان، ج۳، ص۱۹۰.    
۸. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، فتح الابواب، ص۱۷۰.    
۹. ↑ محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۲۵.    
۱۰. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۸۱.    
۱۱. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۷، ص۱۰۵.    
۱۲. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۳۸، ص۲۷۱.    
۱۳. ↑ ابن‌عدی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۲۲.    
۱۴. ↑ ابوشیخ اصفهانی، عبدالله بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان، ج۳، ص۱۹۰.    
۱۵. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۸۱.    
۱۶. ↑ ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۴۴۰-۴۵۱.    
۱۷. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۷، ص۷۰.    
۱۸. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۲، ص۱۵۲.    
۱۹. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۱۰۶.    
۲۰. ↑ ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۷، ص۱۰۵.    
۲۱. ↑ سیدمرتضی علم‌الهدی، علی‌ بن حسین، الامالی، ج۱، ص۳۷۸.
۲۲. ↑ تنوخی، محسن بن علی، الفرج بعد الشدة، ج۳، ص۱۵۵.    
۲۳. ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، فتح الابواب، ص۱۷۰.    
۲۴. ↑ محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۲۵.    
۲۵. ↑ ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۲، ص۱۸۹.
۲۶. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۷۹.    
۲۷. ↑ بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۵۰۷.    
۲۸. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۵۱۲.    
۲۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۸.    
۳۰. ↑ ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۷، ص۶۲.    
۳۱. ↑ بغدادی، عبدالقادر، خزانة الادب، ج۳، ص۱۲۱.    
۳۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۸۲.    
۳۳. ↑ سزگين، محمد فؤاد، سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۹۴.
۳۴. ↑ ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۰۴.    
۳۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۶، ص۵۷.
۳۶. ↑ متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمّال، ج۶، ص۵۶۶.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۳۳، برگرفته از مقاله «عبدالرحمان بن عبدالله اصمعی».


رده‌های این صفحه : راویان صاحب کتاب | صاحبان کتاب النوادر | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار