• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبد مکاتب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




عبد مُکاتَب (به ضم میم و فتح تاء) از واژگان قرآن کریم به معنای کسی که آقایش با وی قرار گذاشته، به شرط پرداخت مبلغی آزادش کند.



عبد مُکاتَب: آن را گویند که آقایش با وی قرار گذاشته، به شرط پرداخت مبلغی آزادش کند.


(وَ الَّذِینَ یَبْتَغُونَ‌ الْکِتابَ‌ مِمَّا مَلَکَتْ اَیْمانُکُمْ فَکاتِبُوهُمْ اِنْ عَلِمْتُمْ فِیهِمْ خَیْراً وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِی آتاکُمْ...) «از مملوکان شما آنانکه طالب مکاتبه‌اند، اگر در آنها صلاحیّت احراز کردید، مکاتبه کنید و از مال خدا (زکوة) به آنها بدهید».
چون یک سهم از زکوة در آزاد کردن مملوکان است، لذا می‌شود مال مکاتبه‌ای را از سهم زکوة داد یا حساب و اسقاط کرد. عیاشی ذیل آیه‌ (اِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکِینِ...) (صدقات [زكات‌] مخصوص نيازمندان و مستمندان و .... است). از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل کرده درباره مکاتبی که مقداری از مال مکاتبه را داده و از بقیّه ناتوان گشته فرمود: از مال صدقه تادیه می‌شود که خدا در کتابش می‌فرماید: «وَ فِی الرِّقابِ».


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۸۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۰۲.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۵۴.    
۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۱۳.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۵۷.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۲۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۳۲.    
۹. توبه/سوره۹، آیه۶۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۶.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۱۰.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۹، ص۴۱۶.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۶۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۳۰.    
۱۵. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی‌، ج۲، ص۹۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "کتب"، ج۶، ص۸۴.    






جعبه ابزار