عباس‌علی بن محمدجعفر ادیب حبیب‌آبادی اصفهانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عباس‌علی بن محمدجعفر ادیب حبیب‌آبادی اصفهانی، از علماء و
مجتهدین معاصر
اصفهان بوده است.
حاج شیخ عباس‌علی ادیب حبیب‌آبادی فرزند حاج محمّدجعفر، عالم فاضل، ادیب شاعر، زاهد متّقی، از علماء و مجتهدین عالیقدر معاصر اصفهان بوده است. در روز
جمعه ۱۳
جمادی‌الاولی سال ۱۳۱۵ق در قریه حبیب آباد بُرخوار متولّد شده و مقدمات علوم و ادبیات را نزد شیخ
محمّدعلی معلم حبیب‌آبادی تحصیل کرد.
سپس به اصفهان آمد و سطوح و
خارج فقه و اصول به همراه
منطق و
کلام و ادبیات را نزد
میرزااحمد مدرس، آخوند
ملاّحسین فشارکی، شیخ
محمّدرضا نجفی مسجدشاهی،
میرزامحمّدصادق مدرس خاتون‌آبادی، آخوند
ملاّعبدالکریم گزی،
سیّدعبدالحسین سیّدالعراقین، آقا
سیّدمهدی درچه‌ای، حاج آقا نوراللّه نجفی و میرزا یحیی مدرس بیدآبادی تحصیل کرد. در
حکمت نیز از شیخ محمّدحکیم خراسانی بهره برد.
ریاضیات و هیات را نیز با مطالعه و تحقیق فراگرفت.
برخی از اساتید ایشان همچون شیخ محمّدرضا نجفی و آخوند فشارکی و نیز حضرات آیات سیّدمحمّد مدرس نجف‌آبادی، آقا سیّدمهدی درچه‌ای،
سیّدمحمّدحجت کوه‌کمری و
میرزامحمّدرضا کلباسی به ایشان اجازه داده‌اند.
اجازه اجتهاد صادره از سوی آخوند فشارکی توسط مرجع عالیقدر
سیّدابوالحسن اصفهانی تنفیذ شده است.
سپس به تدریس در مدارس نیم‌آورد، ناصری، صدر، چهارباغ، جدّه بزرگ و مسجد ذوالفقار مشغول شد. او به فارسی و عربی نیکو
شعر می‌گفته و سابقا «نادم» تخلّص می‌نموده و پس از آنکه نام خانوادگی خود را «ادیب» قرار داد این کلمه را نیز تخلّص خود گردانید. در
فقه،
اصول،
کلام،
منطق، حکمت، ادبیات، ریاضیات و هیات مهارت داشت. این رباعی از اوست:
"یا رب تو ز اخلاق بَدَم پاک نما ••• جان طائر سیر کوی افلاک نما"
"در معرفت ذات و صفات و افعال ••• یا رب تو دلم قابل ادراک نما".
او عالمی خوش محضر، خلیق و رئوف بود و به حال نیازمندان رسیدگی می‌نموده و در رفع حوائج مردم کوشا بود. از آثار او احیاء و تجدید ساختمان مسجد مقابل مقبره صاحب بن عَبّاد در محله طوقچی اصفهان و اقامه
جماعت و
موعظه و ارشاد و هدایت مؤمنین در این مسجد، و احیاء
نماز عیدین در مصلای
تخت فولاد پس از وفات مرحوم
شیخ محمّدباقر زندکرمانی بوده است.
وی سرانجام در چهارشنبه ۲
ذیقعده الحرام ۱۴۱۲ق، مطابق با ۱۴ خرداد ۱۳۷۱ش،
وفات یافته و در مقبره صاحب بن عَبّاد مدفون شد. استاد اعتمادی خوئی (برنا) در مادّه تاریخ وفات او گوید:
برای سال وفاتش نوشت خامه برنا «فقیه بود و منجم ادیب و افهم و فاضل».
این کتاب‌ها از تالیفات اوست:
۱. «احسن التقاویم» در اوقات شرعی اصفهان، طهران و کاشان، که قسمت اصفهان چندین بار به طبع رسیده است؛
۲. «تطبیقیه» در تطبیق سال‌های قمری به شمسی و به عکس؛
۳. «دیوان اشعار فارسی و عربی»؛
۴. «ارث الشیعه» رساله مفصل در
ارث به فارسی، مطبوع؛
۵. «رساله در توبه»؛
۶. «رساله در فضیلت علم»؛
۷. «زیارات مدینه طیّبه»، مفصّل، که به ضمیمه «مناسک حج»
آیت‌اللّه حکیم به طبع رسیده است؛
۸. «وظائف الشیعه» در شرح
دعای ندبه، به فارسی، مطبوع؛
۹. «قبله البلدان» یا «معرفه القبله» در طرز تعیین
قبله شهرهای
ایران از روی آفتاب در طول سال؛
۱۰. «قطبیّه» در تعیین اوقات نقاط واقع در قطبین؛
۱۱. «ملحقات کتاب قضاوت‌های امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)»، مطبوع؛
۱۲. «هدیه العباد» در شرح حال
صاحب بن عَبّاد، مفصل، به فارسی، مطبوع؛
۱۳. «مناسک الشیعه» در
مناسک حج.
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۸۲.
