ظَعن (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظَعن:(یَوْمَ ظَعْنِکُمْ وَ یَوْمَ اِقامَتِکُمْ) «ظَعن» (به فتح ظاء و سکون عین) به معنای مسافرت و کوچ است.
آیه مورد بحث به دنبال خانه‌هاى ثابت، سخن از خانه‌هاى سيار (خيمه‌ها) به ميان مى‌آورد، خانه‌هايى كه بسيار سبک و كم‌وزن و
حمل و نقل آن‌ها در
سفر بسيار آسان است. مى‌فرمايد:
خداوند براى شما از پوست چهارپايان خانه‌هايى قرار داد (مقصود از آن خيمه‌ها است)، خانه‌هايى كه بسيار سبک و كم‌وزن است و به هنگام كوچ كردن و موقع اقامت به آسانى آن را جابجا مى‌كنيد.
به موردی از کاربرد «ظَعن» در قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ اللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّن بُيوتِكُمْ سَكَنًا وَ جَعَلَ لَكُم مِّن جُلودِ الأَنْعامِ بُيوتًا تَسْتَخِفّونَها يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثًا وَ مَتاعًا إِلَى حينٍ) «و خدا براى شما از خانه‌هايتان محلّ سكونت و آرامش قرار داد؛ و از پوست چهارپايان نيز براى شما خانه‌هايى (خيمه‌هايى) قرار داد كه روز كوچ كردن و روز اقامتتان، به آسانى مى‌توانيد آن‌ها را جا به جا كنيد؛ و از پشم‌ها و كرک‌ها و موهاى آن‌ها، براى شما وسايل زندگى تا زمان معيّنى قرار داد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيوتِكُمْ سَكَناً) معنايش اين است كه خدا بعضى از بيوت شما را براى شما مايه سكونت قرار داد كه در آن ساكن شويد زيرا بعضى از بيوت قابل سكونت نيست مانند انبار هيزم،
(وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلودِ الْأَنْعامِ بُيوتاً) يعنى از بعضى پوست‌ها كه همان پوست دباغى شده است براى شما خانه‌هايى قرار داد - كه مقصود از آن قبه و خيمه است- خانه‌هايى كه
(تَسْتَخِفّونَها) يعنى سبكش مى‌شماريد و براى نقل و انتقال‌هاى خود اختصاصش مى‌دهيد در
(يَوْمَ ظَعْنِكُمْ) روز كوچ كردنتان و
(يَوْمَ إِقامَتِكُمْ) در روز اقامتتان كه سفرى نداريد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ظعن»، ج۳، ص ۵۹.
