• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ظهور (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ظهور.

ظُهور (به ضم ظاء و هاء) از واژگان قرآن کریم به معنای آشکار شدن، غلبه و بالا رفتن است.



ظُهور به معنای آشکار شدن، غلبه و بالا رفتن است.


قرآن کریم تنها شامل یک سطح از معنا نیست که همگان به‌ طور مساوی آن را درک کنند بلکه دربردارنده لایه‌ها و سطوح معانی گوناگون است. امام‌ خمینی ظاهر و باطن قرآن و صورت و معنای آن را به بدن و روح تشبیه می‌کند که از هم قابل‌تفکیک نیستند. به اعتقاد ایشان توقف بر ظواهر و عدم عبور و تجاوز از آن به باطن، موجب هلاکت و پایه‌ جهل و نادانی و اساس انکار نبوت و ولایت است به ‌همین دلیل کسانی که تنها دعوت به ‌ظاهر و صورت می‌کنند و مردم را از آداب باطنی بازمی‌دارند و مانع رسیدن به انسانیت به وصول به‌ حق‌تعالی هستند بر صراط مستقیم نیستند همچنین کسانی مانند جهله صوفیه که رسیدن به باطن را از غیرظاهر جستجو می‌کنند نیز بر صراط مستقیم نیستند.
ایشان با استناد به روایتی، برای آیات الهی ظهر و بطن و حدّ و مطلع برشمرده و معتقد است اگر مراد از قرآن در این روایت، همه عالم وجود باشد، ممکن است بطن، عالم غیب و ظهر عالم شهادت باشد همچنین مطلع، کلام ذاتی و حدّ کلامی ظلی باشد که حدفاصل میان حضرت واحدیت و مظاهر غیب و شهادت باشد. به باور امام‌ خمینی قرآن دارای بطن‌های متعدد و حقایقی است که از دید انسان‌های عادی پوشیده است، در حقیقت باطن قرآن از سنخ معانی نیست تا برای انسان‌ها با علوم رسمی قابل‌درک باشد؛ بلکه باطن قرآن از سنخ حقایق است و برای درک این حقایق، مکاشفه تام انسان کامل لازم است؛ بنابراین ظاهر قرآن در مقابل باطن آن نیست؛ بلکه باطن قرآن در طول ظاهر آن است و آنچه در دست ماست، تنزل یافته مراتب بطونی و حقیقت قرآن است.
[۱۰] [خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۸، ص۱۵۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



(وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ اِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها) (...زینت خود را- جز آن مقدار از آن كه نمايان است- آشكار ننمايند...) (کَیْفَ وَ اِنْ‌ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ لا یَرْقُبُوا فِیکُمْ اِلًّا وَ لا ذِمَّةً) (چگونه پيمان مشرکان ارزش دارد، در حالى‌كه اگر بر شما غالب شوند، نه رعايت خويشاوندى با شما را مى‌كنند، و نه پيمان را؟!...) (فَمَا اسْطاعُوا اَنْ‌ یَظْهَرُوهُ‌) (...قادر نبودند از آن بالا روند...) آیات فوق به ترتیب به معنی بروز، غلبه و بالا رفتن است.
(هُوَ الْاَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ) (اوست اوّل و آخر و پيدا و پنهان؛ و او به هر چيز داناست.) ظاهر از اسماء حسنی است که در «بطن» گفته شد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۷۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۸۸.    
۴. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۶۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۵. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۵۹-۶۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۶. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۱۵۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۷. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۶۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۸. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۰۱، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۹. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۱۴-۲۱۵، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۱۰. [خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۸، ص۱۵۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۱۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۱۱.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۵۶.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۴۱.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۲۷.    
۱۷. توبه/سوره۹، آیه۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۸۸.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۱۵۷.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۲۱۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۸.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۲۵.    
۲۳. کهف/سوره۱۸، آیه۹۷.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۶۵.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۵.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۸۸.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۷.    
۲۹. حدید/سوره۵۷، آیه۳.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۷.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۴۵.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۵۳.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۸۳.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۹۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ظهور»، ج۴، ص۲۷۶.    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار