طُوبی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طُوبی:(طوبی لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ) «طُوبی» (به ضم طاء و فتح باء) تانیث اطیب به معنای دلچسب است.
«
طوبی لهم» پاداشى است براى آن‌ها كه از نظر
عقیده، محكم و از نظر عمل،
پاک و فعال و درست‌كار و خدمت‌گزارند.
بنا بر اين تفسيرهاى متعددى كه جمعى از مفسران براى اين كلمه
ذکر كرده‌اند تا آن‌جا كه در
مجمع البیان ده معنى براى آن
ذکر نموده همه درحقيقت مصداق‌هاى مختلف اين معنى وسيعند. در روايات متعددى نيز مى‌خوانيم «
طوبى» درختى است كه اصلش در خانه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) يا
علی (علیه‌السلام) در
بهشت مى‌باشد و شاخه‌هاى آن همه جا و بر سر همه مؤمنان و بر فراز همه خانه‌هايشان گسترده است، كه در واقع ممكن است تجسمى از آن مقام رهبرى و پيشوايى آنان و پيوندهاى ناگسستنى ميان اين پيشوايان بزرگ و پيروانشان باشد كه ثمره آن، آن همه
نعمت گوناگون و متنوع است.
به موردی از کاربرد «
طُوبی» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(الَّذينَ آمَنواْ وَ عَمِلواْ الصّالِحاتِ طوبَى لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ) «كسانى كه
ایمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، براى آن‌ها پاكيزه‌ترين زندگى و سرانجام نيک است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(الَّذينَ آمَنوا وَ عَمِلوا الصّالِحاتِ طوبى لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ) کلمه طوبى بر وزن فعلى - بضم فاء - مؤنث اطيب (پاكيزه‌تر) است، و صفتى است براى موصوف محذوف، و آن موصوف- به طورى كه از سياق برمى‌آيد- عبارتست از
حیات و يا معيشت، زيرا
نعمت هر چه كه باشد از اين رو گوارا و مورد غبطه است كه مايه خوشى زندگى است، و وقتى مايه خوشى و سعادت است كه
قلب با آن سكون و آرامش يابد و از اضطراب خلاص شود، و چنين آرامش و سكونى براى احدى دست نمى‌دهد مگر آن‌كه به
خدا ايمان داشته باشد و عمل صالح كند، پس تنها خداست كه مايه اطمينان خاطر و خوشى زندگى است. آرى، چنين كسى از
شر و خسران در آن‌چه پيش مى‌آيد ايمن و سالم است، و چگونه نباشد و حال آن‌كه به ستونى تكيه زده كه انهدام نمى‌پذيرد. او خود را در تحت
ولایت خداى تعالى قرار داده، هر چه برايش تقدير كند، مايه
سعادت اوست، اگر چيزى به وى عطا كند خير اوست، و اگر هم منع كند باز خير اوست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «طوبی»، ج۳، ص ۵۳.
