• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طَلْح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: طَلْح (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: طلح (لغات‌قرآن)، طلح (مقالات مرتبط).


طَلْح (به فتح طاء و سکون لام) از واژگان قرآن کریم به درخت موز گفته می‌شود.
لغت‌شناسان معانی دیگری هم برای آن ذکر کرده‌اند.


طَلْح
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۲۹.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۲۲.    
به درخت موز گفته می‌شود.
راغب اصفهانی می‌گوید: طلح درختی است که واحد آن طلحه است.
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۲۲.    

در الصحاح و النهایه گفته: درخت بزرگی است از جنس درختان بزرگ.
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۳۸۷.    
[۵] ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۱۳۱.    

در اقرب الموارد اضافه کرده که شتر آن‌را می‌چرد.
[۶] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۲۴.    

در قاموس المحیط و اقرب الموارد از جمله معانی آن‌را میوه و موز ذکر کرده‌اند.
[۷] فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۳۲.    
[۸] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۸۱.    

در مجمع البیان از ابن عباس و غیره نقل کرده که آن درخت موز است. به قولی درختی است که سایه خنک و گوارایی دارد.
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۶۳.    

بعضی درخت‌ ام غیلان گفته‌اند که دارای گل‌های خوب و عطر مطبوعی است.
[۱۰] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۲، ص۵۳۲.    


به مواردی از طَلْح که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - طَلْحٍ‌ (آیه ۲۹ سوره واقعه)

(فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ • وَ طَلْحٍ‌ مَنْضُودٍ)
[۱۱] واقعه، سوره۵۶، آیه۲۸- ۲۹.    

«آن‌ها در کنار سدر مخصوصی‌اند بی‌خار یا شاخه‌اش از کثرت میوه خم شده و در کنار درخت موز به خصوصی‌ هستند که میوه‌اش روی هم چیده شده.»
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۲.    
[۱۳] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۳.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۵۰.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۹.    

اهل سنت از حضرت علی (علیه‌السّلام) نقل کرده‌اند که: مردی در محضرش‌ («وَ طَلْحٍ‌ مَنْضُودٍ») خواند فرمود: (طلح منضود) چیست؟! آن «طلع» است چنان‌که فرموده: «وَ نَخْلٍ طَلْعُها هَضِیمٌ»
[۱۶] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۸.    
گفتند: آیا آن‌را عوض نمی‌کنی؟ فرمود قرآن امروز دیگر دست خورده نمی‌شود، این سخن را حضرت مجتبی (علیه‌السّلام) و قیس بن سعد نیز از آن حضرت نقل کرده‌اند. اصحاب ما آن‌را از یعقوب روایت کرده‌اند که گوید: به حضرت صادق (علیه‌السّلام) گفتم: («وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ») فرمود: نه و طلع منضود.
[۱۷] قمی مشهدی، محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج۱۳، ص۲۹.    

به‌نظر می‌آید طلح درخت موز است، چنان‌که در تفسیر صافی و تفسیر المیزان نیز اختیار کرده‌اند
[۱۸] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۷، ص۹۰.    
[۱۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۲.    
[۲۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۳.    
و نضد به معنی چیدن چیزی بالای یکدیگر است. به هر حال: طلح نکره است نمی‌شود با موزهای دنیا قیاس کرد.


طلح در قرآن فقط یک‌بار آمده است.
[۲۱] واقعه، سوره۵۶، آیه۲۸- ۲۹.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۲۹.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۲۲.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۲۲.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۳۸۷.    
۵. ↑ ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۱۳۱.    
۶. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۲۴.    
۷. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۳۲.    
۸. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۸۱.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۶۳.    
۱۰. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۲، ص۵۳۲.    
۱۱. ↑ واقعه، سوره۵۶، آیه۲۸- ۲۹.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۲.    
۱۳. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۳.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۵۰.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۹.    
۱۶. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۸.    
۱۷. ↑ قمی مشهدی، محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج۱۳، ص۲۹.    
۱۸. ↑ فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۷، ص۹۰.    
۱۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۲.    
۲۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۳.    
۲۱. ↑ واقعه، سوره۵۶، آیه۲۸- ۲۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «طلح»، ج۴، ص۲۲۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره واقعه
جعبه ابزار