• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طَبّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: طب.


طَبّ (به فتح طاء)، طِبّ (به کسر طاء) و طُبّ (به ضم طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای معالجه بدن یا نفس است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.



طَبّ، طِبّ و طُبّ به معنای معالجه بدن یا نفس است.
علم طبّ از همان ماده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - طَبيبٌ - خطبه ۱۰۷ (وصف رسول الله)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است:
«طَبيبٌ دَوّارٌ بِطِبِّهِ، قَدْ أَحْكَمَ مَراهِمَهُ، وَ أمْضى مَواسِمَهُ، يَضَعُ من ذلِكَ حَيْثُ الْحاجَةُ إِلَيْهِ، مِنْ قُلوب عُمْي، وَ آذان صُمٍّ.»
«او طبیبی است که طبّ خود را به شدّت به همه جا می‌برد، مرهم‌های خویش را آماده کرده و میل‌های خود را سرخ نموده هر جا که حاجت باشد مرهم می‌نهد و داغ می‌گذارد مانند دل‌های کور و گوش‌های ناشنوا.»

۲.۲ - طِبُّكُمْ - خطبه ۲۹ (ملامت اصحاب)

در ملامت اصحابش فرموده است:
«ما بالُكُم؟ ما دَواؤُكُمْ؟ ما طِبُّكُمْ؟ القَوْمُ رِجالٌ أَمْثَالُكُمْ.»
«چه دردى داريد؟ دواى شما چيست؟ طبّ شما كدام است؟ آنها هم مردانى همچون شما هستند!» این سخن را آنگاه فرمود که ضحاک بن قیس بر اطراف کوفه شبیخون زد، و حجر بن عدی از طرف حضرت به دفع او مامور شد، ضحاک به شام فرار نمود.



این ماده پنج بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۷۰.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۰۸.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۷، ص۴۰۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۱، خطبه ۱۰۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۶، خطبه ۱۰۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه ۱۰۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۹، خطبه ۱۰۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۱۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۲۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۸۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵، خطبه ۲۹.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۷۱، خطبه ۲۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۳، خطبه ۲۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳، خطبه ۳۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۲۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۲۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۱۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۴، حکمت ۱۲۶.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۰.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طب»، ج۲، ص۶۷۰.    






جعبه ابزار