ضِدّ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضِدّ (به کسر ضاد و تشدید دال) از
واژگان نهج البلاغه به معنای مخالف و دشمن آمده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف
خداوند متعال و ... از این واژه استفاده نموده است.
این ماده یازده بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
ضِدّ به معنای مخالف و دشمن آمده است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف حق تعالی فرموده است:
«ضادَّ النّورَ بِالظُّلْمَةِ، وَ الْوُضوحَ بِالْبُهْمَةِ، وَ الْجُمودَ بِالْبَلَلِ.» «
نور را با
ظلمت، اشکار را با ناآشکار، خشکی را با رطوبت ضدّ و مخالف قرار داد.»
جمع آن که
اضداد، سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است:
امیرالمومنین علی (علیه السلام) در موعظه‌ای فرمود:
«فَاتَّقوا اللهَ وَ لا تَكونوا لِنِعَمِهِ عَليْكُمْ أَضْداداً.» «از خدا بترسيد و با نعمت‌هاى خدا بر خود ضديّت مكنيد!»
درباره خداوند فرمود:
«وَ الاَْضْدادِ المُتَعادِيَةِ.» «و نيروهاى متضاد.»
امام (علیه‌السلام) درباره خلقت انسان فرمود:
«وَ لَهُ مَوادّ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ أَضْدادٌ مِنْ خِلافِها.» «و اين شگرفى به خاطر آن است كه انگيزه‌هايى از حكمت و ضدّ آن در آن جمع است.»
این ماده یازده بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضد»، ج۲، ص۶۵۹.
