ضَیْع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَیْع (به فتح ضاد و سکون یاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای تباه شدن است. همه موارد استعمال این کلمه در
قرآن درباره تباه نشدن اعمال اهل ایمان است، مگر
آیه ۵۹ سوره مریم که به معنای ترک است.
ضَیْع به معنای تباه شدن است. «ضَاعَ الشَّیْ‌ءُ ضَیْعاً: فُقِدَ وَ هَلَکَ وَ تَلِفَ وَ صَارَ مُهْمَلًا»
(اِنَّا لا نُضِیعُ اَجْرَ الْمُصْلِحِینَ) (...ما پاداش مصلحان را ضايع نخواهيم كرد.)
ممکن است گاهی مراد از آن ترک باشد مثل:
(اَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ) (...
نماز را تباه كرده، و از
شهوات پيروى نمودند...)
گفته‌اند یعنی نماز را ترک کردند. در
مجمع البیان از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل است که آن‌را با تاخیر از وقت تباه کردند نه با ترک.
آیه
(وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُضِیعَ اِیمانَکُمْ) «
خدا عمل و
ایمان شما را که پیش از
تحوّل قبله انجام داده‌اید ضایع و تباه و بی‌اثر نمی‌کند.» راجع به اعمالی است که پیش از تحوّل قبله رو به
بیت المقدس انجام داده بودند؛ شاید مراد از ایمان عمل باشد و شاید همان ایمان باشد.
همه موارد استعمال این کلمه در قرآن درباره تباه نشدن اعمال اهل ایمان است، مگر آیه ۵۹ مریم که نقل شد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ضیع»، ج۴، ص۲۰۳.
