ضَنین (مفردات‌قرآن)

ضَنین (به فتح ضاد) از واژگان قرآن کریم به معنای‌ بخیل است.
این کلمه در قرآن مجید تنها یک‌بار به کار رفته است.

ضَنین به معنای‌ بخیل است.
راغب اصفهانی گوید: ضنّه، بخل به شی‌ء نفیس است‌.

به موردی از ضَنین که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

وَ ما هُوَ عَلَی الْغَیْبِ‌ بِضَنِینٍ‌.
«پیغمبر نسبت به اخبار غیب بخیل نیست و هرچه خدا گوید بی‌کم و کاست به شما تحویل می‌دهد.»

«ضنین» را در آیه با ظاء و ضاد هر دو خوانده‌اند، معنی آن به قرائت اول متّهم است (به صیغه مفعول) و به قرائت دوم به معنی بخیل است.

به موردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید: «وَ مَنْ‌ ضَنَ‌ بِعِرْضِهِ فَلْیَدَعِ الْمِرَاءَ.»
هر که به آبروی خویش بخیل باشد مجادله ناحق را ترک کند.

این واژه در قرآن مجید تنها یک‌بار آمده است.

۱.	↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۰۱.
۲.	↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۲.
۳.	↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۲۷۵.
۴.	↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۱۲.
۵.	↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۲۴.
۶.	↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۵۹.
۷.	↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۱۹.
۸.	↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۳۹.
۹.	↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۷۸.
۱۰.	↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۶۳، حکمت ۳۵۲.
۱۱.	↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۳۸، حکمت ۳۶۲.
۱۲.	↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۸، حکمت ۳۶۲.
۱۳.	↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۲۴.