ضَرْس (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَرْس (به فتح ضاد) به معنای به دندان گرفتن و با دندان گزیدن و
ضِرْس (به کسر ضاد) به معنای دندان از
واژگان نهج البلاغه است که
حضرت علی (علیهالسلام) در
بنیامیه و جاهل عالمنما و ... از این واژه استفاده نموده است.
ضِرْس به معنای دندان آمده است.
ضَرْس به معنای به دندان گرفتن با دندان گزیدن آمده است.
جمع آن ضروس و اضراس آمده است.
• امام (صلواتاللهعلیه) درباره جاهل عالمنما فرموده است:
«لَمْ يَعَضَّ عَلَى العِلْمِ بِضِرْس قَاطِع» «بر علم دندان نگذاشته» دندان برنده اشاره است به اینکه
علم و
یقین کامل ندارد، از اینجا گفتهاند: آن سخن را به ضرس قاطع گفت.
• امام (صلواتاللهعلیه) درباره بنىاميّه فرموده است:
«كالنّاب الضّروس» «
شتر بدخلق که با دندان میگزد.»
• امام (صلواتاللهعلیه) در
حکمت ۲۰۹ درباره
رجعت فرموده است:
«لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَى وَلَدِهَا.» «حتما
دنیا به ما
اهلبیت بعد از سر کشیش بر میگردد مانند برگشتن
ناقه گزنده به فرزندش.»
• امام (صلواتاللهعلیه) در مقام
نصیحت فرموده است:
«فَقَدْ جَرَّبْتُمُ الاُْمْورَ وَضَرَّسْتُمُوهَا» «کارها را
تجربه کردید و به دندان گرفتید.»
این ماده هفت بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضرس»، ج۲، ص۶۶۰.