ضَرْب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ضَرْب (به فتح ضاد و سکون راء) از واژگان قرآن کریم به معنای زدن است.
ضرب در قرآن در معانی مختلفی مثل زدن با دست‌، زدن چیزی به چیزی، پایکوبی، راه رفتن، مسافرت کردن، در حتمی شدن کار، اعراض و روگرداندن به کار رفته است.
مشتقات ضَرْب که در آیات قرآن آمده عبارتند از:

---

ضَرْب به معنای زدن است.
در موارد مختلف معانی متفاوت دارد.

---

به مواردی از ضَرْب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - اضْرِبُوهُنَ‌ (آیه ۳۴ سوره نساء)

(وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَ‌)
(در بستر از آن‌ها دورى نماييد و اگر راهى جز شدت عمل نبود آن‌ها را تنبيه كنيد.)

۲.۲ - اضْرِبُوهُ‌ (آیه ۷۳ سوره بقره)

(فَقُلْنا اضْرِبُوهُ‌ بِبَعْضِها)
(سپس گفتيم: «قسمتى از گاو را به مقتول بزنيد.)

۲.۳ - لا یَضْرِبْنَ‌ (آیه ۳۱ سوره نور)

(وَ لا یَضْرِبْنَ‌ بِاَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ)
(هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينتِ پنهانی‌شان دانسته شود.)

۲.۴ - ضَرَبَ‌ (آیه ۲۴ سوره ابراهیم)

(اَ لَمْ تَرَ کَیْفَ‌ ضَرَبَ‌ اللَّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ)
(آيا نديدى چگونه خداوند «كلمه طيّبه» و گفتار پاكيزه را به درخت پاكيزه‌اى تشبيه كرده.)

۲.۵ - ضَرَبْتُمْ‌ (آیه ۹۴ سوره نساء)

(یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اِذا ضَرَبْتُمْ‌ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَتَبَیَّنُوا)
(اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه در راه خدا و براى جهاد سفر مى‌كنيد، تحقيق كنيد.)

۲.۶ - ضُرِبَتْ‌ (آیه ۶۱ سوره بقره)

(وَ ضُرِبَتْ‌ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ)
(و مُهر ذلّت و نياز، بر آن‌ها زده شد.)

۲.۷ - فَضَرَبْنا (آیه ۱۱ سوره کهف)

(فَضَرَبْنا عَلَی آذانِهِمْ فِی الْکَهْفِ سِنِینَ عَدَداً)
(ما پرده خواب را ساليانى دراز در آن غار بر گوش‌شان زديم و سال‌ها در خواب فرو رفتند.)

۲.۸ - فَنَضْرِبُ‌ (آیه ۵ سوره زخرف)

(اَ فَنَضْرِبُ‌ عَنْکُمُ الذِّکْرَ صَفْحاً اَنْ کُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفِینَ)
(آيا اين ذكر [قرآن‌] را از شما بازگيريم به خاطر اين‌كه قومى اسراف‌ كاريد.)

---