ضَرَر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَرَر:
(غَيْرُ أُوْلي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدونَ) ضَرَر به معنى بدحالى و تنگى و نيز به معناى نقصان است، يعنى هرچه براى انسان كمبودى ايجاد مى‌كند، مانند بيمارى و نظير آن.
آيه مورد بحث، مقايسه‌اى ميان مجاهدان و غير مجاهدان به عمل آورده است.
به موردی از کاربرد ضَرَر در قرآن، اشاره می‌شود:
(لاّ يَسْتَوي الْقاعِدونَ مِنَ الْمؤْمِنينَ غَيْرُ أُوْلي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدونَ في سَبيلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجاهِدينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ...) «افراد با ايمانى كه از شركت در ميدان جهاد خوددارى مى‌كنند و بيمارى خاصى كه آن‌ها را از شركت در اين ميدان مانع شود ندارند، هرگز با مجاهدانى كه در راه خدا و اعلاى كلم حق با مال و جان خود
جهاد مى‌كنند يكسان نيستند...»
اين آيه كسانى را كه از روى نفاق و دشمنى از شركت در جهاد خوددارى كرده‌اند شامل نمى‌شود، ضمنا بايد توجه داشت تعبير
(غَيْرُ أُولي الضَّرَرِ) در آيه مورد بحث مفهوم وسيعى دارد كه تمام كسانى را كه به خاطر نقص عضو يا بيمارى و يا ضعف فوق‌العاده و مانند آن‌ها قادر به شركت در جهاد نيستند، استثناء مى‌كند.
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ضرر به معناى كمبود در وجود است كمبودى كه مانع شود از اينكه آدمى به امر جهاد و قتال قيام نمايد، نظير كورى و شلى و بيمارى، و مراد از جهاد با اموال، انفاق آن در راه خدا و به منظور پيروز شدن بر دشمنان است و مراد از جهاد با انفس جنگيدن است.
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ضَرَر»، ج۲، ص۶۶۴-۶۶۵.
