ضَرْوَة (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَرو و
ضَرْوَة (به فتح ضاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای جرئت و
حرص بر چیزی است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه بهکار رفته است، مانند:
ضَارِی به معنای سگی که به
شکار عادت کرده و به آن داناست.
حضرت علی (علیهالسلام) درباره تادیب نفس و سفارش در حق رعیت و ... از این واژه استفاده نموده است.
ضَرو و
ضَرْوَة به معنای جرئت و حرص بر چیزی آمده است. «ضَرِيَ الكلبُ بالصَّيْدِ ...: لَزِمَهُ و تعوَّدهُ و اولِعَ بهِ»
ضَارِی به معنای سگی که به شکار عادت کرده و به آن داناست.
• امام (صلواتاللهعلیه) درباره تادیب نفس فرموده است:
«أَيُّهَا النَّاسُ، تَوَلَّوا مِنْ أَنْفُسِكُمْ تَأْدِيبَهَا، وَاعْدِلُوا بِهَا عَنْ ضَرَاوَةِ عَادَاتِهَا.» «مردم به تادیب نفس خویش مشغول شوید و آن را از
حرص بر عادتهایش برگردانید.»
(شرحهای خطبه:
)
• امام (صلواتاللهعلیه) در سفارش درباره رعیت به
مالک اشتر فرموده است:
«وَأَشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعِيَّةِ... وَلاَ تَكُونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضَارِياً تَغْتَنِمُ أَكْلَهُمْ» «رحمت به رعیت را به خود تلقین کن و بر آنها مانند درندهایکه به
شکار عادت کرده است مباش، که خوردن گوشت آنها را غنیمت بدانی.»
(شرحهای خطبه:
)
• امام (صلواتاللهعلیه) درباره
یاد مرگ فرموده است:
«وَسِبَاعٌ ضَارِيَةٌ» «درندههائی که به شکار عادت کردهاند.»
(شرحهای خطبه:
)
این ماده سه بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضرو»، ج۲، ص۶۶۱.