صَوْب (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَوْب (به فتح صاد و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نزول و
قصد است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به کار رفته است؛ مانند:
•
اِصابَه (به کسر الف و فتح باء) به معنای درک کردن، یافتن، طلب و
اراده؛
•
مُصيبَه (به ضم میم و فتح باء) به معنای بلیّه و گرفتاری که به
انسان رسد، گویى انسان را قصد كرده است؛
•
صَواب (به فتح صاد) به معنای
حق و درست یعنى آنچه
حقیقت را درک كرده است؛
•
مُصاب (به ضم میم) مصدر و اسم مفعول هر دو آمده است.
از اين ماده موارد زيادى در «نهج البلاغه» آمده است.
صَوْب به معنای نزول و قصد آمده است.
«
صابَ المَطَرُ صَوْباً و انْصابَ.»
«
صاب السهم الرميه: قصدها.»
اِصابَه به معنای درک کردن، یافتن، طلب و اراده است.
مُصيبَه به معنای بلیّه و گرفتاری که به انسان رسد، گویى انسان را قصد كرده است.
صَواب به معنای حق و درست یعنى آنچه حقيقت را درک كرده است.
مُصاب مصدر و اسم مفعول هر دو آمده است.
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره آن كسی كه در
راه خدا با شمشير
قیام كرده مى‌فرمايد:
«فَذلِکَ الَّذی أَصابَ سَبيلَ الْهُدَى وَ قامَ عَلَى الطَّريق وَ نَوَّرَ فی قَلْبِهِ الْيَقينُ.» «او همان است كه راه
هدایت را درک كرده و بر راه راست ايستاده و
یقین در قلبش
نور گذاشته است.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
حکمت ۲۳۴ فرموده:
«إِذا ازْدَحَمَ الْجَوابُ خَفیَ الصَّوابُ.» «چون جواب‌ها
متشابه شد، حق پنهان می‌ماند.»
از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صوب»، ج۲، ص۶۵۰-۶۵۱.
