• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَلْصَال (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: صَلْصَال (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: صَلْصَال (مفردات‌قرآن)، صَلْصال (لغات‌قرآن).


صَلْصَال (به قتح صاد و سکون لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای گل خشک است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلقت آدم (علیه‌السلام) و شیطان از این واژه استفاده نموده است.


صَلْصَال
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۴۵.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۰۶.    
به معنای گل خشک آمده است.
[۳] فیروز آبادی، مجد‌الدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۴.    
«الطّینِ الجافّ - الطّینِ الیابس»
[۴] ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۳۸۲.    

جوهری در صحاح گوید: آن گل خالص آمیخته به خاک است که چون بخشکد وقت دست زدن صدا می‌کند و چون آن‌را بپزند فخّار گویند.
[۵] جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح‌، ج۵، ص۱۷۴۵.    


• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خلقت آدم (علیه‌السلام) فرموده است: «فَجَبَلَ مِنْها صُورَةً... أَجْمَدَهَا حَتَّى اسْتَمْسَكَتْ، وَأَصْلَدَهَا حَتَّى صَلْصَلَتْ»
[۶] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲، خطبه ۱.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۴، خطبه ۱.    
[۸] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲، خطبه ۱.    
[۹] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۹۶.    
«خداوند از آن تربت مجسّمه‌ای ساخت، آن‌را جامد کرد تا خود را گرفت و خشک و محکم کرد تا گل خشک شده گردید.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره شیطان فرموده است: «وَتَعَزَّزُوا بِخِلْقَةِ النَّارِ، وَاسْتَوْهَنُوا خَلْقَ الصَّلْصَالِ»
[۱۰] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳، خطبه ۱.    
[۱۱] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۵، خطبه ۱.    
[۱۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲، خطبه ۱.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۹۷.    
«خودش را با خلق شدن از آتش عزیز و برتر دانست و خلق شده از گل خشک (آدم) را خوار شمرد.»

این ماده دوبار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۴۵.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۰۶.    
۳. ↑ فیروز آبادی، مجد‌الدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۴.    
۴. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۳۸۲.    
۵. ↑ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح‌، ج۵، ص۱۷۴۵.    
۶. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲، خطبه ۱.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۴، خطبه ۱.    
۸. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲، خطبه ۱.    
۹. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۹۶.    
۱۰. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳، خطبه ۱.    
۱۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۵، خطبه ۱.    
۱۲. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲، خطبه ۱.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۹۷.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صلصال»، ج۲، ص۶۴۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 1 نهج البلاغه
جعبه ابزار