صَلْد (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَلْد (به فتح صاد و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای سختی،
محكمى و سخت و
محكم است که مصدر و اسم هر دو آمده است.
همچنین به سنگ صاف که چیزی بر آن نمی‌روید گفته می‌شود.
چهار مورد از اين ماده در «
نهج البلاغه» آمده است.
صَلْد به معنای سختی و
محکمی در حالت مصدری و سخت و
محکم در حالت اسمی، هر دو آمده است.
همچنین به سنگ صاف که چیزی بر آن نمی‌روید گفته می‌شود.
«
حَجَرٌ صَلْدٌ و اَرْضٌ صَلْدٌ.»
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در طين
آدم (علیه‌السلام) فرموده:
«أَصْلَدَها حَتَّى صَلْصَلَتْ.» «آن تربت را خشکانید و
محکم کرد تا مانند
سفال گردید.»
معلوم می‌شود که
خداوند در
خلقت آدم اوّل مجسّمه‌ای به وجود آورده، سپس به آن
روح دمیده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف مومن فرموده است:
«نَفْسُهُ أَصْلَبُ مِنَ الصَّلْدِ وَ هُوَ أَذَلُّ مِنَ الْعَبْدِ.» «
نفس و روح
مومن از سنگ
خارا محکم‌تر و خودش از
عبد زرخرید متواضع‌تر است.»
آن‌گاه که خبر شهادت
مالک اشتر را به امام (صلوات‌الله‌علیه) آوردند فرمود:
«مالکٌ وَ ما مالِکٌ! وَ اللهِ لَوْ كانَ جَبَلاً لَكانَ فِنْداً (وَ لَوْ كانَ حَجَراً لَكانَ صَلْداً) لا يَرْتَقيهِ الْحافِرُ وَ لا يُوفی عَلَيْهِ الطّائِرُ.» یعنی «مالک چه مالک به خدا
قسم اگر به کوه تشبیه کنی کوهی عظیم بود و اگر به سنگی تشبیه نمایی سنگی
محکم بود، سم‌داری به قلّه آن نرسد و پرنده‌ای نتواند بر آن بالا رود.»
اشاره به بلندی همّت و
استقامت مالک است.
این ماده چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صلد»، ج۲، ص۶۴۴-۶۴۵.
