• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَرْم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَرْم (به فتح صاد و سکون راء) از واژگان قرآن کریم به معنای چیدن و بریدن است.
مشتقات صَرْم که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
لَیَصْرِمُ (به فتح لام، یاء، سکون صاد و کسر راء) به معنای بچینند؛
صارِمِینَ‌ (به کسر راء) به معنای بچینند؛
صَّرِیمِ‌ (به فتح صاد مشدد و کسر راء) به معنای سوخته و بی علف گردید، است.


صَرْم به معنای چیدن و بریدن است.
«صَرَمَهُ‌ صَرْماً: قطعه بائنا- صَرَمَ‌ النَّخْلَ وَ الشَّجَرَ: جَزَّهُ.»
صَریم به معنی مصروم است. یعنی: چیده شده و قطع شده.
به شب و روز که هر یک از دیگری قطع و بریده می‌شود، صریم گفته می‌شود.
به شب تاریک و تل خاک که از تل بزرگ جدا شده باشد، صریم گفته می‌شود.
در اقرب الموارد آمده به زمین سیاه که هیچ چیز نمی‌رویاند، صریم اطلاق می‌شود.
شمشیر را از آن جهت که برنده است، صارم گویند.


به مواردی از صَرْم که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - لَیَصْرِمُنَّها (آیه ۱۷ سوره قلم)

(اِذْ اَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ)
«قسم خوردند که میوه‌های باغ را وقت صبح بچینند.»

۲.۲ - صارِمِینَ‌ (آیه ۲۲ سوره قلم)

(اَنِ اغْدُوا عَلی‌ حَرْثِکُمْ اِنْ کُنْتُمْ‌ صارِمِینَ‌)
«صبح در کشت خویش باشید اگر می‌خواهید بچینید.»

۲.۳ - کَالصَّرِیمِ‌ (آیه ۲۰ سوره قلم)

(فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ وَ هُمْ نائِمُونَ فَاَصْبَحَتْ‌ کَالصَّرِیمِ‌)
«در حالی‌که آن‌ها خفته بودند گردنده‌ای و بلایی از جانب پروردگارت به آن باغ دور زد و مانند زمین سوخته و بی‌علف گردید.»
از همه معانی که درباره صریم نقل شد، مناسب‌تر معنایی است که از اقرب الموارد نقل شد. زیرا در آیات بعدی هست که اهل باغ چون آن‌ را دیدند نشناختند و گفتند: راه گم کرده‌ایم، این نشان می‌دهد که باغ در اثر بلا بصورت زمین سیاه بی‌علف در آمده بود و اگر فقط میوه‌اش از بین می‌رفت و مصروم می‌شد اشتباه نمی‌کردند.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۲۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۸۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۰۱.    
۴. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۱۱۲۹.    
۵. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۲۳۴.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۲۶۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۵۸۶.    
۸. قلم/سوره۶۸، آیه۱۷.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۲۵.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۲۷.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۵.    
۱۳. قلم/سوره۶۸، آیه۲۲.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۲۵.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۳.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۲۸.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۵.    
۱۸. قلم/سوره۶۸، آیه۱۹ و ۲۰.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۲۵.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۳.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۲۸.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۵.    
۲۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۲۶۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صرم»، ج۴، ص۱۲۵.    






جعبه ابزار