صَبی (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَبو و
صَبی (به فتح صاد ) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای کودک که
حضرت علی (علیهالسلام) در در جواب خواسته
معاویه و... از این واژه استفاده نموده است.
صَبو و
صَبی به معنای کودک آمده است.
«صِبیَة» جمع صبی است.
راغب اصفهانی گوید: کودکی که به
احتلام نرسیده
اقرب الموارد گوید: طفلی که از شیر باز گرفته نشده است و جمع آن صبیان است.
• امام (صلواتاللهعلیه) در جواب درخواست معاویه که میگفت
شام را و قاتلان
عثمان را به من بده تا با تو
بیعت کنم فرموده است:«
«قَدْ أَكْثَرْتَ فِي قَتَلَةِ عُثْمانَ، فَادْخُلْ فِيَما دَخَلَ فِيهِ النَّاسُ، ثُمَّ حَاكِمِ الْقُوْمَ إِلَيَّ، أَحْمِلْکَ وَإِيَّاهُمْ عَلَى كِتَابِ اللهِ. وَأَمَّا تِلْکَ الَّتِي تُرِيدُ فَإِنَّهَا خُدْعَةُ الصَّبِيِّ عَنِ اللَّبَنِ فِي أَوَّلِ الْفِصَالِ»؛
تو درباره قاتلان «عثمان» زياد حرف زدى، بيا نخست همچون ساير
مسلمانان با من بيعت كن، سپس درباره آنها طرح
شکایت نما تا من طبق حكم
خداوند ميان تو و آنها
داوری كنم، امّا آنچه را تو مىخواهى، مانند فريب دادن طفل است، كه بخواهند وى را از شير بگيرند.»
• امام (صلواتاللهعلیه) در
حکمت ۱۰۲ که ظاهراَ مربوط به زمان
بنیامیه و
بنیعباس است فرموده است:«
«وَإِمَارَةِ الصِّبْيَانِ وَتَدْبِيرِ الْخِصْيَانِ»؛ در آن زمان حكومت به شوراى زنان و فرمانروايى كودكان و
تدبیر خواجههاست!»
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«
«وَمِنَّا سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَمِنْكُمْ صِبْيَةُ النَّارِ»؛ دو
سیّد و آقاى جوانان
بهشت (
حسن و
حسین) از ما هستند و كودكان آتش (اولاد
مروان يا فرزندان
عقبة بن ابیمعیط)»
«
«رأَیْتُ صِبْیَانَهُ شُعْثَ الشُّعُورِ »؛كودكانش را ديدم كه از گرسنگى موهايشان ژوليده و رنگشان بر اثر
فقر دگرگون گشته.»
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صبی»، ج۲، ص۶۲۸.