صلد (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَلْد (به فتح صاد و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای سختی و محکمی و همچنین به معنای سنگ صافی است که چیزی بر آن نمی‌روید.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلقت
آدم (علیه‌السلام) و توصیف
مؤمن و ... از این واژه استفاده نموده است.
صَلْد به معنای سختی و محکمی در حالت مصدری و سخت و محکم در حالت اسمی، هر دو آمده است. همچنین به سنگ صاف که چیزی بر آن نمی‌روید گفته می‌شود. «حَجَرٌ صَلْدٌ و اَرْضٌ صَلْدٌ»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خلقت آدم (علیه‌السلام) فرموده است:
«أَصْلَدَهَا حَتَّى صَلْصَلَتْ» «آن تربت را خشکانید و محکم کرد تا مانند
سفال گردید.» معلوم می‌شود که
خداوند در خلقت آدم اوّل مجسّمه‌ای به وجود آورده، سپس به آن
روح دمیده است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف مؤمن فرموده است:
«نَفْسُهُ أَصْلَبُ مِنَ الصَّلْدِ، وَهُوَ أَذَلُّ مِنَ الْعَبْدِ.» «نفس و روح مومن از سنگ خارا محکم‌تر و خودش از
عبد زرخرید متواضع‌تر است.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) آن‌گاه که خبر شهادت
مالک اشتر را به وی آوردند فرمود:
«مالک و ما مالک و الله لو کان جبلا لکان فنّدا و لو کان حجرا لکان صلدا، لا یرتقیه الحافر و لا یوفی علیه الطائر» «مالک چه مالک به خدا قسم اگر به کوه تشبیه کنی کوهی عظیم بود و اگر به سنگی تشبیه نمائی سنگی محکم بود، سم‌داری به قلّه آن نرسد و پرنده‌ای نتواند بر آن بالا رود.» اشاره به بلندی همّت و استقامت مالک است.
این ماده پنج بار در «
نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«فَيَصِيرُ صَلْدُهَا سَرَاباً رَقْرَقاً» (سنگ‌هاى محكم به هم مى‌خورند آن چنان كه قسمت‌هاى سخت و محكم درهم ريخته، نرم مى‌شوند.)
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صلد»، ج۲، ص۶۴۴.
