صفات حرف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صفات حروف، یعنی ویژگیهای هر
حرف هنگام تلفظ می‌باشد.
عالمان تجوید برای حروف صفاتی برشمرده‌اند که عبارت‌اند از
جهر ،
همس ، شدت، حدّ وسط
شدت و رخوت، استعلا، استفال، اطباق، انفتاح، انذلاق و اصمات.
حروف همس ده تا است: «ف، ح، ث، ه، ش، خ، ص، س، ک، ت» (همس). حروف دیگر حروف جهراند.
حروف شدت هشت تا است: «الف، ج، د، ت، ط، ب، ق، ک».
حروف متوسط پنج تا است: «ل، ن، ع، م، ر». حروف دیگر، حروف رخوت‌اند (
رخوت ).
حروف استعلا هفت تا است: «ق، ص، خ، ض، ط، ع، ظ» (
استعلاء ). باقی حرف، حروف استفال‌اند (
استفال ).
حروف اطباق چهار تا است: «ص، ض، ط، ظ» (اطباق). بقیه حروف انفتاح اند (
انفتاح ).
حروف انذلاق شش تا است: «ل، ر، ن، ب، م، ف». حروف دیگر، حروف اصمات اند. از عنوان یاد شده به مناسبت در باب
صلات سخن گفته‌اند.
عالمان
تجوید ، رعایت صفات یاد شده را هنگام تلفظ لازم دانسته‌اند، لیکن نزد
فقها رعایت آن‌ها واجب نیست، مگر صفتی که تلفظ صحیح
حرف متوقف بر آن باشد.
آیا رعایت صفات یاد شده
مستحب است؟ برخی در استحباب آن نیز اشکال کرده‌اند، مگر آن‌که حکم به استحباب از باب
تسامح در ادله سنن (
قاعده تسامح ) پذیرفته شود
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیر نظر آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی، ج۵، ص۸۰، برگرفته از مقاله «صفات حرف».
