صعد (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَعَد (به فتح صاد و عین)،
صُعُد (به ضم صاد و عین) و
صُعُود (به ضم صاد و عین) یکی از
واژگان نهج البلاغه به معنای بالا رفتن که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
شهادتین و
توحید و... از این واژه استفاده نموده است.
صَعَد،
صُعُد و
صُعُود به معنای بالا رفتن آمده است. «صَعدَ في السُّلَّمِ، صُعوداً، وصَعَّدَ في الجَبَلِ، و عليه تَصْعيداً: رَقِيَ»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره شهادتین فرموده است:
«شَهَادَتَيْنِ تُصْعِدَانِ الْقَوْلَ، وَتَرْفَعَانِ الْعَمَلَ، لاَيَخِفُّ مِيزَانٌ تُوضَعَانِ فِيهِ» (شهادتى كه سخن را بالا مى‌برد و عمل را به پيشگاه
خدا به مرحله قبول مى‌رساند. شهادتى كه در هر ميزانى گذاشته شود سبک نمى‌گردد.)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ملائکه فرموده است:
«وَالْصَّاعِدِينَ بِأَعْمَالِ خَلْقِهِ» (و مشكل بالا و پايين رفتن
فرشتگان را براى بردن اعمال مخلوقات آسان نمود.)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره توحید فرموده است:
«وَلاَ مَصْعَداً لِلْكَلِمِ الطَّيِّبِ» ((آسمان) مسكن فرشتگان و جاى بالا رفتن سخنان (و عقايد) پاک)
اسم مکان است یعنی آسمان محل صعود سخنان توحید است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) مقام موعظه فرموده است:
«وَلَوْ تَعْلَمُونَ مَا أَعْلَمُ مِمَّا طُوِيَ عَنْكُمْ غَيْبُهُ، إِذاً لَخَرَجْتُمْ إِلَى الصُّعُدَاتِ، تَبْكُونَ عَلَى أَعْمَالِكُمْ» «اگر می‌دانستید آنچه را که من می‌دانم در آن صورت به کوه بلا رفته و بر اعمال خود
گریه می‌کردید.» «صُعُدات» (با دو ضمّه) جمع صعد به معنی راه بر روی زمین و مکان مرتفع است.
این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صعد»، ج۲، ص۶۳۷.
