• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَبْغ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: صَبْغ (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: صَبْغ (مفردات‌قرآن)، صِبْغ (لغات‌قرآن)، صبغ.


صَبْغ (به فتح صاد و سکون باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای رنگ کردن است.
جمع صَبْغ، اَصْباغ و جمع الجمع آن اَصابيغ است كه دوبار در «نهج البلاغه» ديده مى‌شود.
از ماده صَبْغ شش مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


صَبْغ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۸.    
[۲] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۴، ص۳۷۴.    
[۳] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۳.    
(مثل عقل و علم) به معنای رنگ کردن است.
جمع صَبْغ، اَصْباغ و جمع الجمع آن اَصابيغ است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - صِبْغِ - خطبه ۱۶۵ (طاووس)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف طاووس فرموده است:
«كَصِبْغِ الْوَسِمَةِ الْيَمانيَّةِ.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۷، خطبه ۱۶۵.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲،ص۹۰، خطبه ۱۶۳.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    

«مانند رنگ وسمه یمن.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    

(شرح های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۸۳.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۷.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    
)
«وسمه» علفی است که با آن رنگ می‌کنند.


۲.۲ - الاْصابيغِ - خطبه ۱۶۵ (پرندگان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره پرندگان فرموده است:
«وَ نَسَقَها عَلَى اخْتِلافِها فی الاْصابيغِ بِلَطيفِ قُدْرَتِهِ وَ دَقيقِ صَنْعَتِهِ»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۷، خطبه ۱۶۳.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه ۱۶۵.    

«مرتب كرد پرندگان را با اختلاف رنگ‌هاى آن‌ها با قدرت نافذ و صنعت دقيق خويش.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه ۱۶۵.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    

(شرح های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۲.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۶۱-۳۶۲.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۶.    
)


این ماده شش بار در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۷، خطبه ۱۶۵.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۸.    
۲. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۴، ص۳۷۴.    
۳. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۳.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۷، خطبه ۱۶۵.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲،ص۹۰، خطبه ۱۶۳.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۸۳.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۷.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۷، خطبه ۱۶۳.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه ۱۶۵.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه ۱۶۵.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۲.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۶۱-۳۶۲.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۶.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۷، خطبه ۱۶۵.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه ۱۶۵.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صبغ»، ج۲، ص۶۲۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه
جعبه ابزار