• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صابئه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: صابئه (مفردات‌قرآن)، صابئان (لغات‌قرآن)، صابئه (مقالات مرتبط).
دیگر کاربردها: صابی (ابهام‌زدایی).


صابئه ـ که جمع آن صابئان و صابئین است ـ از گروههای مذهبی می‌باشد که قرآن کریم از آنان نام برده است.
[۱] بقره/سوره۲، آیه۶۲.    
[۲] مائده/سوره۵، آیه۶۹.    
[۳] حج/سوره۲۲، آیه۱۷.    



در اینکه صابئان دارای چه آیینی‌اند و عقاید آنان چیست اختلاف است. گروهی ستاره پرست؛ فرقه‌ای از نصارا؛ فرقه‌ای از یهود؛ گروههای پراکنده که برخی ستاره پرست و برخی نصرانی‌اند؛ جمعیتی پیرو شریعت حضرت نوح و گروهی از اهل کتاب که پایبند زبوراند، از جمله دیدگاههایی است که درباره آنان گفته شده است.
[۴] محقق کرکی، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج۱۲، ص۳۸۴-۳۸۵.    
[۵] اصفهانی، محمد بن حسن، کشف اللثام عن قواعد الفقه، ج۷، ص۲۱۷.    
[۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۴۵.    


صابئان عصر کنونی به خداوند و نیز معاد و بهشت و جهنم معتقداند و فرشتگان را بزرگ می‌دارند و به نبوت آدم، نوح، سام و یحیی (علی‌نبیناوآله‌وعلیهم‌السّلام) اعتقاد دارند؛ لیکن منکر نبوت سایر انبیا می‌باشند. کتاب دینی آنان «کنز اربا» (گنج بزرگ) نامیده می‌شود که معتقداند همان صحف آدم (علیه‌السّلام) است. می‌گویند کلمه «صابی» برگرفته از لغت آرامی به معنای «مغتسل» (غسل کننده) است
[۷] کلانتری، علی اکبر، الجزیة و احکامها، ص۶۹-۷۰.    
از عنوان یاد شده در بابهای جهاد و نکاح سخن گفته‌اند.

در اینکه صابئان از اهل کتاب (اهل کتاب) به شمار می‌روند یا حکم سایر کفار غیر کتابی را دارند، اختلاف است (کفر). بر کتابی نبودن آنان ادعای اجماع شده است. برخی گفته‌اند: اگر صابئان با یهودیان و مسیحیان تنها در فروع اختلاف داشته باشند از آنان به شمار می‌آیند و حکم اهل کتاب بر ایشان جاری می‌شود؛ اما اگر اصول دینشان با آنان متفاوت باشد به اهل کتاب ملحق نمی‌شوند و حکم کافر حربی (اهل حرب) را دارند.
[۸] عمیدی، سیدعمیدالدین، کنز الفوائد، ج۲، ص۳۸۷-۳۸۸.    
[۹] سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۵، ص۱۷۳.

برخی دیگر گفته‌اند: چنانچه آنان خود را منتسب به یهودیان یا مسیحیان بدانند، حتی در صورتی که در بخشی از عقاید و اصول با آنان اختلاف داشته باشند، احکام اهل کتاب بر آنان جاری می‌شود.
[۱۰] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۴۵-۴۶.    

برخی، صابئان را به طور مستقل از اهل کتاب و در ردیف یهودیان و مسیحیان و مجوسیان شمرده و آنان را دارای کتابی مستقل و جدا از آن سه گروه دانسته‌اند.
[۱۱] خویی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۹۱.    
[۱۲] توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۸.
[۱۳] توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۹.


۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۲.    
۲. ↑ مائده/سوره۵، آیه۶۹.    
۳. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۱۷.    
۴. ↑ محقق کرکی، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج۱۲، ص۳۸۴-۳۸۵.    
۵. ↑ اصفهانی، محمد بن حسن، کشف اللثام عن قواعد الفقه، ج۷، ص۲۱۷.    
۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۴۵.    
۷. ↑ کلانتری، علی اکبر، الجزیة و احکامها، ص۶۹-۷۰.    
۸. ↑ عمیدی، سیدعمیدالدین، کنز الفوائد، ج۲، ص۳۸۷-۳۸۸.    
۹. ↑ سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۵، ص۱۷۳.
۱۰. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۴۵-۴۶.    
۱۱. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۹۱.    
۱۲. ↑ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۸.
۱۳. ↑ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۹.


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۳۵.    


رده‌های این صفحه : اهل کتاب | صابئین | فقه
جعبه ابزار