شک (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَکّ (
به فتح شین و تشدید کاف) از
واژگان قرآن کریم و
به معنای توقف است و شخص نتواند
به یکی از دو طرف قضیه
یقین کرده یا ترجیح دهد.
شَکّ و گمان
به معنای توقف است.
طبرسی آن‌را وقوف...
معنی کرده و می‌فرماید: مثل آنکه، شک کند زید در خانه هست یا نه، و بودن و نبودن زید هیچ کدام مزیتی نداشته باشد، لذا توقف می‌کند.
راغب اصفهانی می‌گوید: آن اعتدال و تساوی نقیضین در نزد
انسان است.
شک آن است که شخص
به هیچ یک از دو طرف قضیه یقین نکند و ترجیح هم ندهد، بلکه بود و نبود در نظر وی مساوی باشد، بر خلاف
ظنّ که یکی از دو طرف را ترجیح می‌دهد.
(بَلْ هُمْ فِی شَکٍ یَلْعَبُونَ) (فَما زِلْتُمْ فِی شَکٍ مِمَّا جاءَکُمْ بِهِ)
در بعضی از آیات شک با «مریب» توصیف شده است، مثل
(وَ اِنَّنا لَفِی شَکٍ مِمَّا تَدْعُونا اِلَیْهِ مُرِیبٍ) در «ریب» از
زمخشری نقل شد که
به معنی قلق و
اضطراب است،
علی هذا شک مریب یعنی: شک اضطراب‌آور، و احتمال دارد
به معنی تهمت و
سوء ظنّ باشد یعنی: شک تهمت‌آور.
باید دانست شک نوعی از
جهل است و آن از جهل
اخص است، که جهل گاهی مطلق عدم علم است.
این کلمه پانزده بار در کلام اللّه مجید آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شکّ»، ج۴، ص۶۴-۶۵.
