شُرْب (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شُرْب (به ضم شین و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای نوشیدن است.
مشتقات
شُرْب در
آیات قرآن عبارتند از:
شُرْبَ (به ضم شین، سکون راء و فتح باء) به معنای مینوشد؛
شِرْب (به کسر شین و سکون راء) به معنای حصّه آب؛
شَراب (به فتح شین) به معنای نوشیدنی؛
مشارب (به فتح میم و کسر راء) جمع مشرب به معنای نوشیدنیها؛
اُشْرِبُوا (به سکون شین و کسر راء) به معنای نوشانده شدند، است.
شُرْب به معنای نوشیدن است.
راغب اصفهانی گوید: آن نوشیدن هر مایع است، آب یا غیر آن باشد.
به مواردی از
شُرْب که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِیمِ) «مینوشند مثل نوشیدن شتر عطشان.»
شِرْب (بر وزن علم) به معنای حصّه آب است، این معنا در آیه ۱۵۵
سوره شعراء و آیه ۲۸
سوره قمر آمده است.
(هذِهِ ناقَةٌ لَها شِرْبٌ وَ لَکُمْ شِرْبُ یَوْمٍ مَعْلُومٍ) (گفت: اين ناقهاى است كه معجزه الهى است براى او سهمى از آب قريه، و براى شما سهم روز معيّنى است.)
(وَ نَبِّئْهُمْ اَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَیْنَهُمْ کُلُ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ) «آگاهشان کن که آب میان مردم و ناقه مقسوم است، هر حصّه حاضر شده است، یعنی صاحبش از مردم یا ناقه دو آن حاضر میشود.»
(یَدْعُونَ فِیها بِفاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ وَ شَرابٍ) ( ميوههاى بسيار و نوشيدنیهاى فراوان در اختيار آنان است.)
شَراب به معنای نوشیدنی است.
(اَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ مِنْهُ شَرابٌ) (او كسى است كه از آسمان، آبى فرستاد، كه هم از آن مىنوشيد.)
(قَدْ عَلِمَ کُلُّ اُناسٍ مَشْرَبَهُمْ ) «آنگونه که هر یک (از طوایف دوازدهگانه
بنیاسرائیل)، چشمه مخصوص خود را میشناختند!»
(وَ لَهُمْ فِیها مَنافِعُ وَ مَشارِبُ اَفَلا یَشْکُرُونَ) «برای آنها در چهارپایان منافع و نوشیدنیهاست.»
در آیه فوق به صورت جمع مصدر (مشرب) به معنی مفعول آمده است.
(وَ اُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ) «نوشانده شدند گوساله را در قلوبشان به علت کفر ورزیدن.»
یعنی به گوسالهپرستی دل بستند و به آن عشق ورزیدند.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شرب»، ج۴، ص۱۲.