شَیْع (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَیْع (به فتح شین و سکون یاء) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای آشکار شدن و
شیعَه (به کسر شین و فتح عین) به معنای پیروان و یاران است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره کسانی که به
بصره رفتند برای
افساد از این واژه استفاده نموده است.
شَیْع به معنای آشکار شدن آمده است. در
اقرب الموارد آمده است: «
شاع الخبر شیعا: ذاع - شاع فلانا شیاعا: تبعه».
شیعَه به معنای پیروان و یاران و
شیاع پیروی کردن آمده است. «
شیعة الرجل: اتباعه و انصاره».
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۲۱۷ درباره آنان‌که به بصره رفتند برای افساد فرمود:
«وَ أَفْسَدُوا عَلَيَّ جَمَاعَتَهُمْ، وَ وَثَبُوا عَلى شِيعَتِي، فَقَتَلُوا طَائِفَةً مِنْهُمْ غَدْراً»؛
«
وحدت آنها را بر هم زدند و جمعيت آنها را که همه با من بودند به
شورش واداشتند و بر
شیعیان من حمله بردند؛ عدّه‌ای را از روى
خدعه و ناجوان‌مردانه کشتند».
مشایعت کننده را از آن جهت «
مشّیع» گویند که پشت سر انسان می‌آید و آن یک نوع
تبعیّت و پیروی است چنانکه در
خطبه ۸۲ آمده است:
«حَتَّى إِذَا انْصَرَفَ الْمُشَيِّعُ»؛
«امّا هنگامی که
تشییع کنندگان و ناله سردهندگان برگردند».
«أَنه شيّع جيشاً يغْزِيهِ فقال: اعْذِبُوا عَنِ النِّسَاءِ مَا اسْتَطَعْتُمْ»؛
«هنگامى كه سپاهى را براى فرستادن به
جنگ مشایعت مى‌كرد، فرمود: تا آن‌جا كه مى‌توانيد از
زنان دورى جوييد».
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شیع»، ج۲، ص۶۲۳.
