• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَیْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَیْب (به فتح شین و سکون یاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سفید شدن مو است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلافت ابوبکر از این واژه استفاده نموده است.



شَیْب به معنای سفید شدن مو آمده است. «شاب اَلرَّجُلُ شَيْباً اِبْيَضَّ شَعْره»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - يَشيبُ - خطبه ۳ (خلافت ابوبکر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با خلافت ابو‌بکر فرموده است:
«يَهْرَمُ فيها الكَبيرُ وَ يَشيبُ فيها الصَّغيرُ.»
«در ظلمت خلافت او، پيران فرسوده و كودكان پير و مومن در رنج بود.»

۲.۲ - شَائِبُهُمْ - خطبه ۲۳۲ (پیرها)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره پیرها فرموده است:
«أَنَّكُمْ في زَمَان... فَتاهُمْ عارِمٌ وَ شَائِبُهُمْ آثِمٌ.»
«جوان‌شان بدخو، پیرشان گناه‌کار و عالمان دورو هستند.» (شرح‌های خطبه: )
«شائب: مو سفید»


۲.۳ - الشَّيْبَ - حکمت ۱۳ (تشابه با یهود)

«غَيِّروا الشَّيْبَ، وَ لا تَشَبَّهوا بِالْيَهودِ.»
«ريش را با خضاب تغيير رنگ دهيد و به يهود شبيه نباشيد.»

۲.۴ - شيبك - حکمت ۴۷۳ (خضاب)

«لَوْ غَيَّرْتَ شَيْبَكَ، يا أَميرَ الْمُؤْمِنينَ.»
«چه خوب بود محاسن خود را رنگ و خضاب مى‌كرديد یا امیرالمومنین.»
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۲، ص۵۶۸.    
۳. راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۴۶۹.    
۴. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۶، ص۲۹۱.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۱، خطبه ۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۶، خطبه ۳.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸، خطبه ۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷، خطبه ۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۳۲۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۵.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ص۱۵۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۹، خطبه ۲۳۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۵۴، خطبه ۲۲۸.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۴، خطبه ۲۳۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۰۹.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۱۱.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۵۳۳.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۴۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۱۳.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۵۴، حکمت ۱۶.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۱، حکمت ۱۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۵، حکمت ۱۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۲۰.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۲۰.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۱۱۹.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۳.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۲۲.    
۳۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۹۳، حکمت ۴۷۳.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، w۲۶۵، حکمت ۱۵.    
۳۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۸، حکمت ۴۷۳.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۲.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۸.    
۳۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۸.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۶۹۶.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۳۹.    
۴۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۳۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شیب»، ج۲، ص۶۲۳.    






جعبه ابزار