شَکِم (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَکِم و
شَكِیمة (به فتح شین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آهنی است که در
لگام است و در دهان
اسب قرار می‌گیرد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد خبر از
سیطره معاویه از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دوبار در «
نهج البلاغه» آمده است.
شَکِم و شَكِیمة (به فتح شین) به معنای آهنی که در لگام است و در دهان اسب قرار می‌گیرد.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص خبر از سیطره معاویه فرموده است:
«لَكَأَنّي أَنْظُرُ إِلَى ضِلّيل قَدْ نَعَقَ بِالشّامِ... فإِذا فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ، وَ اشْتَدَّتْ شَكيمَتُهُ... عَضَّتِ الْفِتْنَةُ أَبْناءَها بِأَنْيابِها» «گویا می‌نگرم به
آدم بسیار گمراهی که در
شام نعره کشیده و... چون دهانش باز شد و لگامش محکم گردید...
فتنه او فرزندان خود را با دندان‌هایش خرد می‌کند.»
(«
شدة الشکیمة» اشاره به قدرت و عدم
اطاعت از غیر است.)
امام (صلوات‌الله‌علیه) راجع به
مالک اشتر به اهل
مصر می‌نویسد:
«وَ قَدْ آثَرْتُكُمْ بِهِ عَلَى نَفْسي لِنَصيحَتِهِ لَكُمْ، وَ شِدَّةِ شَكيمَتِهِ عَلَى عَدُوِّكُمْ» «من به مالک اشتر احتیاج داشتم ولی او را برای شما اختیار کردم به علت خیر‌خواه بودنش و شدت قدرتش بر مقابله با دشمن شما.»
این واژه دوبار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شکم»، ج۲، ص۶۱۲.
