• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَوْق (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَوْق (به فتح شین و سکون واو) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای میل شدید است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا از این واژه استفاده نموده است.



شَوْق به معنای میل شدید آمده است. «الشوق: نزوع النفس و حرکة الهوی».


برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَشَوَّقْتِ - حکمت ۷۲ (درباره دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص دنیا فرماید:
«دُنْيَا يَا دُنْيَا، إِلَيْكِ عَنِّي، أَبِي تَعَرَّضْتِ؟ أَمْ إِلَيَّ تَشَوَّقْتِ؟ لاَ حَانَ حِينُكِ»؛
«ای دنیا! ‌ای دنیا! از من دور شو! خود را به من عرضه می‌کنی؟ یا اشتیاق خود را به من نشان می‌دهی، می‌خواهی مرا به شوق آوری؟! هرگز آن زمان که تو در من نفوذ کنی فرا نرسد».

۲.۲ - شَوْقاً - حکمت ۱۳۹ (درباره فرزندان خود)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره فرزندان معصومش که شائق دیدار آنها بود فرموده است:
«أُولئِكَ خُلَفَاءُ اللهِ فِي أَرْضِهِ، وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِهِ، آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْيَتِهِمْ! انْصَرِفْ إذَا شِئْت»؛
«آنها خلفای الهی در زمینند و دعوت کنندگان به دین خدا. آه، آه، چقدر اشتیاق دیدار آنها را دارم. ‌ای کمیل (همین قدر کافی است) هر وقت می‌خواهی باز گرد!».مشتاق به معنی شائق است که در نامه شصت و دو آمده است.


این واژه دوازده بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شوق»، ج۲، ص۶۲۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۵، ص۱۹۷.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۳، ص۱۱۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۵، حکمت ۷۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۶، حکمت ۷۷.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۰، حکمت ۷۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۴۵۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۱۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲۶.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۱، حکمت ۱۳۹.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت ۷۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۷، حکمت ۱۴۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۵۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۱۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۱۸.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۵۲.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۴۲، نامه ۶۲.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۸، خطبه ۱۹۳.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
۲۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۷۱، خطبه ۱۶۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شوق»، ج۲، ص۶۲۱.    






جعبه ابزار