• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَهِق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَهِق (به فتح شین و کسر هاء) و شَهیق (به فتح شین) از واژگان‌ قرآن کریم به معنای ارتفاع و به‌درون کشیدن نفس است.



شَهِق و شَهیق به معنای به درون كشيدن نفس است.
چنان‌كه زفير خارج كردن آن (باز دم) است.
در الصحاح آن‌را به قولی نسبت داده است‌.


به مواردی از شَهِق و شَهیق که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - شَهِیقٌ‌ (آیه ۱۰۶ سوره هود)

(فَاَمَّا الَّذِینَ شَقُوا فَفِی النَّارِ لَهُمْ فِیها زَفِیرٌ وَ شَهِیقٌ‌)
(امّا كسانى كه بدبخت شدند، در آتشند؛ و براى آنان در آن جا، ناله‌هاى دردناک و نعره‌هاى طولانى است)
زفیر و شهیق هر دو اسم صوت و صدای مردم‌ اندوهناک است که هنگام نفس کشیدن و باز دم شنیده می‌شود.


۲.۲ - شَهِیقاً (آیه ۷ سوره ملک)

(اِذا اُلْقُوا فِیها سَمِعُوا لَها شَهِیقاً وَ هِیَ تَفُورُ)
(هنگامى كه در آن افكنده شوند صداى وحشتناكى از آن مى‌شنوند، در حالى كه پيوسته فوران مى‌كند!)
درباره صدای جهنّم آیه مذکور آمده است؛ همچنین آمده‌ (سَمِعُوا لَها تَغَیُّظاً وَ زَفِیراً) ممکن است منظور تشبیه صدای جهنّم به صدای انسان باشد، یعنی صفیر جهنّم آنگاه که به شدت مشتعل گردد مانند صدای زیر و بم‌ اندوهناکان است. به هر حال منظور از هر دو، صفیر و صدای جهنّم است. جهنّم ذی شعور و عاقل است.
اصل شهق به معنی ارتفاع می‌باشد. جبل شاهق به معنی کوه بلند است.
«شَهِقَ‌ یَشْهَقُ‌: ارتفع»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۸۷-۸۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۶۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۹۷.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۱۱۲.    
۵. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۴، ص۱۵۰۵.    
۶. هود/سوره۱۱، آیه۱۰۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۲۳۳.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۲۶.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۲۶.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۳۳.    
۱۲. ملک/سوره۶۷، آیه۷.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۲.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۵۹۰.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۵۲.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۲۵، ص۱۷۴.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۱.    
۱۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۱۲.    
۱۹. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۹۷.    
۲۰. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۴، ص۱۵۰۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شهق»، ج۴، ص۸۷-۸۸.    






جعبه ابزار