شَقیّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَقِىّ: (فَمِنْهُمْ شَقِىٌّ وَ سَعِيْدٌ) «شَقِىّ» از مادّه «
شقاوت» به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى،
مجازات و بلا است،
و «
شَقِىّ» به كسى گفته مى‌شود كه اسباب گرفتارى، بلا و مجازات براى خود فراهم مى‌سازد و بعضى آن را به كسى كه قبول نصيحت نمى‌كند تفسير كرده‌اند و پيدا است كه اين دو معنا از هم جدا نيست.
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
شَقِىّ:
(يَوْمَ يَأْتِ لاَ تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلاَّ بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ) (آن روز كه
قیامت و زمان مجازات فرارسد، هيچ كس جز به اجازه او سخن نمى‌گويد گروهى از آن‌ها بدبختند و گروهى سعادتمند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: سعادت و شقاوت مقابل هم هستند، چه، سعادت هر چيزى عبارت است از رسيدنش به خير وجودش، تا به وسيله آن، كمال خود را دريافته و در نتيجه متلذذ شود و سعادت در
انسان كه موجودى است مركب از روح و بدن عبارت است از رسيدن به خيرات جسمانى و روحانى‌اش و متنعم شدن به آن و شقاوتش عبارت است از نداشتن و محروميت از آن. پس سعادت و شقاوت به حسب اصطلاح علمى از قبيل عدم و ملكه است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَبَرًّا بِوَالِدَتِي وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا) (و مرا نسبت به مادرم نيكوكار قرار داده و جبّار و عصيانگر قرار نداده است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: جبار كسى را گويند كه جور خود را به مردم تحميل كند، ولى خودش جور مردم را تحمل نكند و از
ابن عطاء نقل شده كه جبار آن كسى است كه خير خواه نباشد و
شقى آن كسى است كه پذيراى خير خواهى ديگران نباشد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شَقِیّ»، ص۳۱۷.
