• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَرط (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: شَرط (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: أَشْراط (لغات‌قرآن)، شَرْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)، شرط.


شَرَط (به فتح شین و راء) از واژگان قرآن کریم به معنای علامت است.
شَرْط‌ (بر وزن فلس) جمع آن شروط و شرایط است.
شَرْط‌ (بر وزن فلس) چیزی است که وجود چیزی بر آن بسته است.
تحقق شرط علامت تحقق مشروط است.
در شَرَط (بر وزن فرس) نیز معنای اصلی ملحوظ است.


شَرَط
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۴و۱۵.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۵۷.    
به معنای علامت است.
جمع آن اشراط است. چنان‌که در مجمع البیان، اقرب، قاموس المحیط و الصحاح‌ آمده است.
[۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۶۹.    
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    
[۶] فیروز آبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۲، ص۳۶۸.    
[۷] جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۳، ص۱۱۳۶.    

شَرْط‌ (بر وزن فلس) جمع آن شروط و شرایط است.
[۸] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    

شَرْط‌ (بر وزن فلس) چیزی است که وجود چیزی بر آن بسته است.
تحقق شرط علامت تحقق مشروط است.
[۹] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    

در شَرَط (بر وزن فرس) نیز معنای اصلی ملحوظ است.
[۱۰] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    


به موردی از شَرَط که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - اَشْراطُها (آیه ۱۰ سوره محمد)

(فَهَلْ یَنْظُرُونَ اِلَّا السَّاعَةَ اَنْ تَاْتِیَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ اَشْراطُها)
[۱۱] محمد/سوره۴۷، آیه۱۸.    

«آیا جز به ساعت منتظراند که ناگهان آید و حقا که علائم آن آمده است.»
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۵۷.    
[۱۳] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۳۶.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۶۵.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۵۴.    

اهل تفسیر ساعت را قیامت دانسته و علائم آمدن آن را بعثت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، انشقاق قمر، آمدن‌ دخان که در آیه‌ (فَارْتَقِبْ یَوْمَ تَاْتِی السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِینٍ‌)
[۱۶] دخان/سوره۴۴، آیه۱۰.    
آمده و نزول آخرین کتاب آسمانی گفته‌اند.
به احتمال بعضی از بزرگان علامات قیامت خلقت انسان و تقسیم او به نیکان و بدان و آمدن مرگ بر ایشان است.
نگارنده احتمال قوی می‌دهد که مراد از ساعت، مرگ است نه قیامت و کلمه‌ (بَغْتَةً) نیز حاکی از آن است.
در آیات بعدی که دنباله همین آیه است، ذکر شده:
(فَکَیْفَ اِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِکَةُ)
[۱۷] محمد/سوره۴۷، آیه ۲۷.    

علامات مرگ شامل پیری، سفیدی موها، تقلیل قوا و غیره می‌شود.
در بعضی از احادیث که مطالبی راجع به قیامت و ظهور امام زمان (علیه‌السلام) آمده و شرایطی بیان فرموده‌اند ظاهرا ربطی به این آیه ندارد.
در «ساعة» گذشت که آن به معنی مرگ نیز آمده است.
(ببینید: ساعة (مفردات‌قرآن))


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۴و۱۵.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۵۷.    
۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۶۹.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    
۶. ↑ فیروز آبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۲، ص۳۶۸.    
۷. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۳، ص۱۱۳۶.    
۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۵۰.    
۹. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    
۱۰. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۴۶.    
۱۱. ↑ محمد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۵۷.    
۱۳. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۳۶.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۶۵.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۵۴.    
۱۶. ↑ دخان/سوره۴۴، آیه۱۰.    
۱۷. ↑ محمد/سوره۴۷، آیه ۲۷.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شرط»، ج۴، ص۱۴و ۱۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره محمد
جعبه ابزار