• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَحْشَح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: شَحْشَح (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: شَحیح (مفردات‌قرآن)، شح.


شَحْشَح (به فتح شین و سکون حاء) (بر وزن به‌ به) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای بخیل و ماهر و استاد است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف خطبه ماهرانه صعصعة بن صوحان عبدی از این واژه استفاده نموده است.


شَحْشَح
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۵۸۴.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۷۹.    
به معنای بخیل و ماهر و استاد آمده است. در اقرب الموارد آمده: «الشحشح: الشحیح و السّی‌ء الخلق و الخطیب البلیغ».
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۲۷.    


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الشَّحْشَحُ - گفتار ۲ (خطاب به صعصعه)

روزی صعصعة بن صوحان عبدی خطبه می‌خواند امام (صلوات‌الله‌علیه) سخنان او را شنید فرمود:
«هَذا الْخَطیبُ الشَّحْشَحُ»؛
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۳۵، گفتار ۲.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۱، گفتار ۲.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۷، گفتار ۲.    

«یعنی این خطیب ماهر است».
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۷.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۱۶۹.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۳۲.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۰۶.    
)
ابن ابی‌الحدید گوید: این افتخار برای صعصعه کافی است که مردی مانند علی (علیه‌السّلام) او را تعریف می‌کند،
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۰۶.    
ابن‌میثم نقل کرده: روزی آن حضرت سخن‌گویی را دید که سخن می‌گوید: او را نپسندید و فرمود: «ما هَذَا الْخَطِیبُ الشَّحْشَحُ» این خطیب ماهر نیست.
[۱۴] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    


این واژه فقط یکبار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۵۸۴.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۷۹.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۲۷.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۳۵، گفتار ۲.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۱، گفتار ۲.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۷، گفتار ۲.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۷.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۱۶۹.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۳۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۰۶.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۰۶.    
۱۴. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۱.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شحشح»، ج۲، ص۵۸۴.    


رده‌های این صفحه : بخل | مفردات نهج البلاغه
جعبه ابزار