• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَحَن (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَحَن (به فتح شین و حاء) از واژگان قرآن کریم به معنای پر کردن است.
این واژه سه بار در قرآن به کار رفته است.
اولی درباره کشتی نوح، دومی مطلق کشتی و سومی کشتی یونس است.



شَحَن به معنای پر کردن است.
مشحون به معنای پر شده است.
«شَحَنَ‌ السَّفِینَةَ شَحْناً: مَلَاَهَا»
شحناء عداوتی است که نفس از آن پر شده است.
«اُشْحِنَ‌ لِلْبُکَاءِ»
نفسش از گریه پر شده است.


به مواردی از شحن که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْمَشْحُونِ‌ (آیه ۱۱۹ سوره شعراء)

(فَاَنْجَیْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِی الْفُلْکِ‌ الْمَشْحُونِ‌)
«نوح و کسانی را که با او بودند در کشتی پر شده نجات دادیم.»

۲.۲ - الْمَشْحُونِ‌ (آیه ۴۱ سوره یس)

(وَ آیَةٌ لَهُمْ اَنَّا حَمَلْنا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ‌ الْمَشْحُونِ‌)
(نشانه‌اى ديگر از عظمت پروردگار براى آنان اين است كه ما فرزندانشان را در كشتی‌هايى پر از وسايل و بارها حمل كرديم.)
مراد از فلک مشحون کشتی نوح است، به قولی مراد مطلق کشتی است. قول اول بعید است.
راجع‌ به این آیه در «ذرء» سخن گفته شده است.
ناگفته نماند در آیات مذکور آمده :
(وَ آیَةٌ لَهُمُ الْاَرْضُ الْمَیْتَةُ...)
(وَ آیَةٌ لَهُمُ اللَّیْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهارَ...)
(وَ آیَةٌ لَهُمْ اَنَّا حَمَلْنا ذُرِّیَّتَهُمْ...)
اگر مراد از آیه در این آیات علائم ربوبیت و توحید باشد، آن وقت مراد از فلک مشحون مطلق کشتی است و کاملا قابل فهم است.
اگر غرض آیات معاد باشد، تطبیق آن تا حدّی مشکل است، ولی ظاهر آیات نشان می‌دهد که علائم ربوبیت و تدبیر مراد است.



مشحون سه بار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۴۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۷۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۲۹.    
۵. قزوینی رازی، احمد ابن فارس، معجم مقائیس اللغة‌، ج۳، ص۲۵۲.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۴۷.    
۷. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۱۹.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۴۱۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۹۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۴۰.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۴۱.    
۱۲. یس/سوره۳۶، آیه۴۱.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۴۱    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۳۵.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۹۱.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۱۱.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۲۷۷.    
۱۸. یس/سوره۳۶، آیه ۳۳.    
۱۹. یس/سوره۳۶، آیه۳۷.    
۲۰. یس/سوره۳۶، آیه۴۱.    
۲۱. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۱۹.    
۲۲. یس/سوره۳۶، آیه۴۱.    
۲۳. صافات/سوره۳۷، آیه۱۴۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «شحن»، ج۴، ص۹.    






جعبه ابزار