• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شهوت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


از عناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن، «شهوت» است.


شهوت، كشش نفس به خواسته خود را گويند
[۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۴۶۸، «شها».    
و در اصطلاح روانشناسى ميلى است كه شدّتش از حدّ معمول تجاوز كرده، اميال ديگر را تحت‌الشّعاع قرار دهد و تمام توجّه شخص را منحصراً به موضوع خود جلب نمايد.
[۲] دکتر سیاسی، روانشناسى تربيتى، ص ۳۹۶.

در اين عنوان شهوت به صورت عام‌ (ميل شديد به هر چيز) مورد بحث است و آیاتی معرفی می‌شوندکه در آن‌ها از واژه‌ «شهوت» و برخى واژه‌ها كه مفاد اين معنا را دارد، استفاده شده است.

امام‌ خمینی مانند دیگر حکمای اسلامی قوه شهویه را یکی از ارکان قوای انسانی و نخستین قوه‌ای می‌داند که در وجود آدمی ظهور پیدا می‌کند.
[۳] خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۳۶۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
این قوه سبب شوق به آنچه موافق میل اوست، می‌باشد و دارای انواعی است، مانند شهوت غذا، شهوت در لذت جنسی، شهوت در جمع مال و جاه
[۴] خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۴۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
[۵] خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
و از این قوه در صورت افراط در تبعیت از شهوت نکاح و طعام «شَرِه» که از رذایل قوه شهویه است و در صورت تفریط به قوه به خمود تعبیر می‌کند. به اعتقاد ایشان «شَره» حریص بودن در لذّات، بیش ‌از حد متعارف عقلی و شرعی و زیادتر از حد نیاز است که در بعضی از روایات از آن به صفت «تهتک» تعبیر شده‌ است.
[۶] خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۷۷-۲۷۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
این حرص در طلب امور دنیوی و آنچه در مورد علاقه نفس است، در انسان حد و مرزی ندارد و امری فطری و جبلی است. البته اهل معرفت با این فطرت، بسیاری از معارف را اثبات می‌کنند.
به اعتقاد امام‌ خمینی عفت و حیا از فطریات انسانی و از جنود عقل است و در مقابل، هتک، فحشاء و بی‌حیایی، برخلاف فطرت و از جنود جهل و ابلیس است؛ ازاین‌رو در نهاد انسان، عشق به عفت و حیا و تنفر از هتک و بی‌حیایی وجود دارد.
[۷] خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
امام‌ خمینی معتقد است قوه شهوت از قوای شریفی است که حق‌تعالی، در حیوان و انسان، برای حفظ و بقای شخص و نوع آنان به ودیعه نهاده است و در صورت نبود این قوه، اصل وجود انسان به‌واسطه حوادث خارجی و داخلی، رو به فنا و زوال می‌رود.
[۸] خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۵۴۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.


اجتناب از شهوت (قرآن)، ارضای شهوت (قرآن)، اسراف در شهوت (قرآن)، اقسام شهوت (قرآن)، انحراف در شهوت (قرآن)، پیروی از شهوت (قرآن)، تحریک شهوت (قرآن)، تعدیل شهوت (قرآن)، سرکوب شهوت (قرآن)، شهوت آدم (قرآن)، شهوت انبیاء (قرآن)، شهوت انسان (قرآن)، شهوت بهشتیان (قرآن)، شهوت جنیان (قرآن)، شهوت کافران (قرآن)، شهوت مشرکان (قرآن)، شیطان و شهوت (قرآن)، طغیان شهوت (قرآن)، کنترل شهوت (قرآن).

۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۴۶۸، «شها».    
۲. ↑ دکتر سیاسی، روانشناسى تربيتى، ص ۳۹۶.
۳. ↑ خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۳۶۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۴. ↑ خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۴۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۵. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۶. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۷۷-۲۷۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۷. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۸. ↑ خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۵۴۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.


• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۹۴، برگرفته از مقاله «شهوت».    
• دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.


رده‌های این صفحه : دیدگاه های اخلاقی امام خمینی | شهوت | موضوعات قرآنی
جعبه ابزار