شاک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

شخص مردّد نسبت به حکم واقعی را گویند.

---

شاک، کسی است که در نفس وی حالت تردید و دودلی درباره چیزی وجود دارد؛ به بیان دیگر، شاک به کسی می‌گویند که احتمال وقوع و یا عدم وقوع چیزی در نظر او یکسان می‌باشد و به همین دلیل نسبت به آن چیز در حالت سرگردانی به سر می‌برد.

---

از مواردی که در اصول، درباره شاک سخن به میان آمده، جایی است که مکلف را به اعتبار حالاتش نسبت به حکم شرعی واقعی به «قاطع، ظانّ و شاک» تقسیم می‌کنند.
« قاطع » کسی است که به حکم شرعی واقعی یقین دارد.
«ظانّ» کسی است که به حکم واقعی، ظن (احتمال راجح) دارد و «شاک» به کسی می‌گویند که درباره حکم واقعی شرعی تردید دارد. شاک وظیفه دارد به اصول عملی مراجعه کند، زیرا اصل عملی هنگام نبودن اماره، دلیل محسوب می‌شود (الاصل دلیل حیث لا دلیل).

---

در علم اصول، ظن معتبر ، ملحق به قطع ، و ظن غیر معتبر، ملحق به شک می‌شود؛ بنابراین کسی که نسبت به حکم شرعی شک یا وهم و یا حتی ظن غیر معتبر دارد، در علم اصول «شاک» نامیده می‌شود و باید برای رهایی از تردید، به اصول عملی رجوع کند.

---