شامِخات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شامِخات:
(شَامِخَاتٍ وَ أَسْقَيْنَاكُم) شامِخات: جمع
«شامخة» به معنى «بلند» است.
در بعضى از عبارات كنايه از «تكبر» است
(شَمَخَ بانفهِ)
به موردی از کاربرد شامِخات در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ جَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَ أَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا) (و در آن كوه‌هاى استوار و بلندى قرار داديم و
آبی گوارا به شما نوشانديم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه رواسى جمع راسيه است، كه به معناى كوه پا بر جا و استوار است و شامخات به معناى كوه‌هاى بلند است و گويا آوردن كلمه رواسى زمينه‌چينى است براى آيه
(وَ أَسْقَيْناكُمْ ماءً فُراتاً) چون نهرها و چشمه‌هاى طبيعى همه از كوه‌ها منفجر مى‌شود و به طرف دشت‌ها سرازير مى‌گردد و كلمه
فرات به معناى آب گوارا است.
آيه مورد بحث به يكى از نعمت‌هاى بزرگ الهى در كره زمين اشاره مى‌كند، مى‌فرمايد:
«و در
زمین كوه‌هاى ثابت و استوار و بلند قرار داديم»
اين كوه‌ها كه سر به
آسمان كشيده و ريشه‌هاى آن به يكديگر پيوسته است از يكسو همچون زرهى زمين را در بر گرفته و در برابر فشار داخلى و فشارهاى ناشى از جزر و مد خارجى حفظ مى‌كند و از سوى ديگر جلو اصطكاک قشر هوا را با زمين مى‌گيرد و پنجه در هوا انداخته و آن را با خود به گردش در مى‌آورد و از سوى سوم طوفان‌ها و بادهاى عظيم را كنترل مى‌كند و به اين ترتيب از جهات مختلف به اهل زمين آرامش مى‌بخشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شامِخات»، ج۲، ص۵۲۶.
