• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سید فخار بن معد موسوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سید شمس‌الدین، فخار بن معد موسوی، از علمای بزرگوار قرن ششم و هفتم هجری و از بزرگان شهر حله است، شهری که در قرون متمادی مهد علم و عالمان بوده است. او از فرزندان ابراهیم مجاب، نوه امام کاظم علیه‌السّلام است. نسب وی با ده واسطه به امام هفتم شیعیان، حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام می‌رسد.



فخار بن معد با هم شاگردی خود، ابن نما، دو شاگرد ممتاز ابن ادریس می‌باشند و نگهبان و حافظ مکتب فقهی او و ادامه دهنده آن به شمار می‌روند. ابن ادریس اولین کسی بود که پس از یک قرن در مقابل فتاوای شیخ طوسی ایستاد و با دیده تحقیق و نقد به آنها نظر افکند؛ چرا که قبل از او به خاطر عظمت مقام شیخ طوسی، هیچ یک از فقها به خود اجازه مخالفت با شیخ را نمی‌داد و فتاوای او نوعی تقدیس پیدا کرده بود.
فخار بن معد نیز، که در مکتب ابن ادریس پرورش یافته بود، راه استاد را ادامه داد و مکتب استاد را به نهایت درجه شکوفایی رساند و در این مورد دنباله رو استاد خویش بود. سید فخار نه تنها فقیه و اصولی بود بلکه شاعر و ادیبی بزرگ و مورخی توانا نیز به شمار می‌رفت و در شمار علمای نسابه قلمداد می‌شود.


خاندان ابن معد نیز مانند بسیاری از بزرگان حله، سراسر مجد و عظمت و افتخار است. پدر او از بزرگان و شخصیت‌های برجسته زمان خویش به شمار می‌رفت و سید فخار در ابتدا افتخار شاگردی محضر پدر را داشت. سید دو برادر داشت، یکی احمد بن معد که مردی پرهیزکار و باتقوا و شاعر بود و دیگر محمد بن معد که مانند برادر خویش از فقهای امامیه و علمای حله قلمداد می‌شد. فرزند او عبدالحمید بن فخار بن معد نیز از فضلا و محدثین شیعه بوده و کتابی نیز از او نقل شده است. علی بن عبد الحمید هم که نوه سید فخار است از جمله فقها و نامداران عصر خویش بوده و کتاب ارزشمند «الانوار المضیئة» در شرح زندگانی و فضائل امام عصر حجة بن الحسن عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف از او به یادگار مانده است که یکی از منابع و مآخذ بحار الانوار هم می‌باشد.


سید فخار بن معد که در مهد علم و دانش پرورش یافته بود به اساتید آن دیار اکتفا نکرد و برای کسب دانش به کربلا، نجف، کوفه و بغداد نیز مهاجرت نمود و از اساتید آن شهرها نیز بهره‌ها برگرفت.
در کتب رجال بیش از ۲۰ نفر از بزرگان نام برده شده که سید از آنان اجازه نقل حدیث گرفته، از جمله:
۱- پدر بزرگوارش معد بن فخار موسوی ۲- ابن ادریس حلی م ۵۹۸ هجری ۳- شاذان بن جبرئیل قمی ۴- ابومنصور، حسن بن معیه علوی ۵- یحیی بن حسن بن بطریق حلی صاحب کتاب «العمدة» ۶- ابن سکون حلی ۷- سید قریش بن مهنا ۸- محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی نویسنده کتاب المناقب


در دامان این عالم بزرگوار علما و فقهای بزرگی پرورش یافته‌اند که هر یک چون خورشیدی در آسمان بی انتهای علم و اجتهاد می‌درخشند از جمله:
۱- فرزندش سید عبد الحمید بن فخار ۲- محقق حلی، صاحب کتاب «شرایع الاسلام» ۳- شیخ سدیدالدین حلی ، پدر علامه حلی ۴- سید رضی الدین، علی بن طاووس ۵- سید جمال الدین، احمد بن طاووس ۶- شیخ یحیی بن احمد حلی، پسر عموی محقق حلی


آنچه از کتب و نوشته‌های فخار بن معد به دست آمده عبارتند از:
۱- الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابیطالب، یا ایمان ابی طالب علیه‌السّلام ۲- الروضة فی الفضائل و المعجزات ۳- المقباس فی فضائل بنی العباس


این عالم بزرگوار که بزرگترین افتخارش خدمت به خاندان و عترت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بود و عمر خویش را در این راه صرف نمود، در سال ۶۳۰ هجری و در شب هفدهم ماه مبارک رمضان به سوی معبود شتافت و به مهمانی دائمی خداوند نائل شد. پیکر مطهر او را در کربلای معلا و در جوار بارگاه سید الشهداء علیه‌السّلام به خاک سپردند.


ایمان ابی طالب‌ (کتاب)


نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : تراجم | علمای شیعه | علمای قرن هفتم




جعبه ابزار