• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ:(نَفْسٍ مَّعَها سائِقٌ وَ شَهيدٌ)
«سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ»
سٰائِقٌ از مادّه «سَوْق» (به فتح سین و سکون واو) به معنای راندن است.
شَهیدٌ به معنای شاهد بوده و اگر به خداوند اطلاق شود به معنای حاضر، بیننده و حافظ است.
سائق در آیه مورد بحث آن كسى است كه نيكوكاران را به‌سوى بهشت و بدكاران را به‌سوى دوزخ سوق مى‌دهد، ولى با توجه به كلمه شهید شاهد و گواه كه بر اعمال انسان گواهى مى‌دهد سائق كسى است كه انسان را به‌سوى دادگاه عدل الهى مى‌راند و همين معنى اخير مناسب‌تر است. در اين كه سوق‌دهنده و شاهد از فرشتگان است يا غير آن‌ها؟ مفسران نظرات گوناگونى داده‌اند.



به موردی از کاربرد «سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ (آیه ۲۱ سوره ق)

(وَ جاءتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّعَها سائِقٌ وَ شَهيدٌ) «و هر انسانى به محشر مى‌آيد در حالى كه فرشته‌اى او را به سوى دادگاه عدل الهى مى‌راند و گواهى همراه اوست.»

۱.۲ - سٰائِقٌ وَ شَهیدٌ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند: معناى آيه اين است كه هر كسى در روز قیامت به محضر خداى تعالى حاضر مى‌شود، در حالى كه سائقى با او است كه او را از پشت سر مى‌راند و شاهدى همراه دارد كه به آن‌چه وى كرده گواهى مى‌دهد. ولى در آيه شريفه تصريح نشده كه اين سائق و شهید ملائكه‌اند يا همان نويسندگانند و يا از جنس غير ملائكه‌اند، چيزى كه هست از سياق آيات چنين به ذهن مى‌رسد كه آن دو از جنس ملائكه‌اند، و به زودى رواياتى در اين باب خواهد آمد. و نيز تصريح نشده به اين‌كه در آن روز شهادت منحصر به اين يک شاهدى است كه در آيه آمده. و ليكن آيات وارده در باره شهداى روز قيامت عدم انحصار آن را مى‌رساند. و نيز آيات بعدى هم كه بگومگوى انسان را با قرين خود حكايت مى‌كند دلالت دارد بر اين‌كه با انسان در آن روز غير از سائق و شهيد كسانى ديگر نيز هستند.

۱. ق/سوره۵۰، آیه۲۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۸۷.    
۴. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین تحقیق الحسینی، ج۳، ص۷۷.    
۵. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۴۶۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۲۵۸.    
۷. ق/سوره۵۰، آیه۲۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۹.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۲۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۳۴۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۲۶۵.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۰۸.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سائق و شهید»، ج۲، ص ۴۴۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره ق | لغات قرآن




جعبه ابزار